شارنامه| صلاح الدین خدیو

🔺حزب الله زیر آتش! در حالی که همگان ناظر حذف هدفمند و یک به یک گارد قدیمی تشکیل دهندەی شاخەی نـظامی حزب الله هستند، کسی به یک ضایعەی مهم تر توجە نمی کند؛ از دست رفتن هالەی پویای موفڤی کە این جنبش از سال 2000 تاکنون حفظ کرده است، آن هم  بر اثر یک رخنەی امنیتی مرگبار از سوی موساد و شکست اطلاعاتی در برابر آن. درخشش حزب الله در سیاست لبنان و خاورمیانه از آن سال با خروج نیروهای اسرائیل از جنوب لبنان آغاز شد و با ایستادگی بی سابقه در جنگ 33 روزەی 2006 به اوج رسید. علیرغم ویرانی گستردەی حومەی جنوبی بیروت کە اصطلاح دکترین ضاحیه - به معنای پاسخ عظیم و نامتقارن اسرائیل به هر منبع تهدید - از پی آن سر بر آورد، حزب الله سالم و پابرجا ماند و به مرور قوی تر و مسلح تر گردید. سرمایەی معنوی ناشی از جنگ 2006 سال ها به کار این حزب آمد و دستکم به صورت موقت روی یک نقیصەی بزرگ سرپوش گذاشت: حل نسبی و موقت بحران راهبرد مناسب در قبال اسرائیل! در این زمینه این حزب قسمی راهبرد جایگزین نسبتا موفق پس از دو شکست تحقیرآمیز به شماز می رود: شکست مبارزەی چریکی علیه اسرائیل و اخراج تمام سازمان های فلسطینی از لبنان در سال 1982 و نیز شکست مسیر دیپلماتیک ساف و به بن بست رسیدن روند اسلو. راهبردی که اصطلاح محور مقاومت از دل آن بیرون آمد و حزب الله هم عملا قلب تپندەی ائتلاف نیمه رسمی مزبور شد. استراتژی اقناع ساز حزب الله عملا از سوی حماس، جهاد اسلامی، حشد شعبی و انصارالله الگوبرداری شد. به گونەای کە مناطق و اقلیم های غیر رسمی اما موثر و عملا موجود، به متغیرهایی مهم و پذیرفته شده در سیاست منطقه تبدیل شدند و دستکم مدتی این تصور پدید آمد که اسرائیل از هر سو محاصره شده است. اکنون به نظر می رسد موازنەی فرضی محصول جنگ 33 روزه با اسرائیل در حال از دست رفتن است. تل آویو که با نفوذ اطلاعاتی بی نظیرش توانسته ضربات مرگباری به چهره های ارشد این سازمان بزند، به طمع از بین بردن زرادخانەی موشکی بزرگ آن بدون تن دادن به جنگی بزرگ مقیاس افتاده است. تهدیدی بزرگ علیه اسرائیل که سالها منطقەی ‌شمالی آن زیر سایەی آن زیسته است. اگر حزب الله نتواند به نحوی از طریق چشاندن طعم تلخ تلفات بالا به دشمن، ورق را برگرداند، تبعات ضربات اخیر به صورت آبشاری ادامه می یابد. از جمله ضایعەی خلاء گفتمان و بحران راهبرد جایگزین که پر کردن آن آسان نخواهد بود. #صلاح_الدین_خدیو @sharname1

🔺آزادترین کشور جهان نقشەی آزادی جهان در سال 2024 یادآور پندی هگلی است. در شرق تنها یک نفر -  زمامدار - آزاد است، در جهان یونانی و رومی بعصی ها، و در دنیای ژرمنی همه آزادند، آبی فیروزەای کە عمدتا شامل لیبرال دمکراسی های غربی به شمول ببرهای شرق آسیا، آفریقای جنوبی و کشورهای آمریکای لاتینند، جهان آزاد محسوب می شوند. زردها کمی تا قسمتی آزادند. رنگ بنفش که بخش اعظم آسیا و آفریقا را در برگرفته، جهان فاقد آزادی را نشان می دهد. اگر دمکراسی جوان مغولستان مثل واحەای در کویر، قلب آسیا را فیروزەای نمی کرد و هند و پاکستان به مثابەی میراث خواران استعمار، برخی نهادهای سیاسی انگلیسی را به ارث نمی بردند، قارەی کهن سرتاسر به رنگ تیره در می آمد. سازمان خانەی آزادی در اندکس امسال خود رتبەی اول را با نمرەی 100 بر اساس دو شاخص حقوق شهروندی و آزادی های مدنی به فنلاند داده است. پس از آن، نیوزیلند و سوئد با نمرەی 99 آزادترین کشورهای جهان محسوب می شوند. سودان جنوبی، ترکمنستان و کره شمالی با نمرات 1، 2 و 3 در قعر جدولند. آذربایجان و عربستان نمرەی 7 و چین و ایران و روسیه نیز به ترتیب 9 و 11 و 13 گرفته اند. #صلاح_الدین_خدیو @sharname1

🔺لبنان بر روی آتشفشان ✅پس از پیجرها، امروز بی سیمها هم منفجر شدند و ظاهرا هر وسیلەی الکترونیک و باطری دار در لبنان به سلاحی انفجاری تبدیل شده است. 75 سال قبل محمد حسنین هیکل روزنامەنگار نام آور عرب برای پوشش رویدادهای سیاسی ایران در بحبوحەی نهضت ملی مصدق به ایران آمد. ماحصل گزلرشات و مشاهدات او در سال 1330 در کتابی بنام ایران بر روی آتشفشان منتشر شد. عنوانی که امروز کاملا زیبندەی لبنان است! ✅یک فناوری پیشرفتەی نفوذ و خرابکاری که منحصرا در اختیار چند کشور محدود است، از عروس سابق خاورمیانه کوهی آتشفشانی ساخته که گدازەهای آن هر دم به جایی سرازیر می شود! آیا این مقدمەی جنگ گستردەی حزب الله و اسرائیل است؟ آیا اسرائیل با هدف قرار دادن شبکەی ارتباطات حزب الله از راه های نامتعارف و فن آوری های نوین، حملەی پیش دستانەای را آغاز کرده است؟ اگر این فرضیه بیراه نباشد، به معنای تغییر کلی قواعد جنگ در هر دو سطح تاکتیک و استراتژی از جانب تل آویو است. ✅در تاریخ منازعەی 75 سالەی اعراب و اسرائیل، حزب الله تنها گروهی است که به مدد ارتقای توانایی های نرم افزاری و سخت افزاری و بهره گیری از تاکتیک جنگ نامتقارن، قسمی توازن ناقص با اسرائیل برقرار کرده است. با اتفاقات اخیر اما ورق در حال برگشتن است و هر چیزی که مربوط به فناوری دیجیتال و ابزارهای ارتباطی مدرن است، ظاهرا دارد به پاشنه آشیل حزب الله تبدیل می شود. ✅فراموش نکنیم که برخلاف تصور عمومی که جنگ آزادی  کویت در سال 1991 را لحظەی تاریخی آغاز انقلاب دیجیتال در عرصەی فناوری نظامی می داند، این تحول اساسا از لبنان آغاز شد. مقصود جنگ ژوئن 1982 است که اسرائیل از رهگذر کاربرد فناوری ای پیشرفتەی دیجیتال که کشورهای بلوک شوروی تا آن زمان از آن بی بهره بودند، توانست شکستی خرد کننده به سوریه و ساف تحمیل کند. در حالی که نه سال قبل از آن در جریان جنگ اکتبر 1973 دهها فروند جنگندەی اسرائیلی قربانی آتش موشک های سام 6 ساخت شوروی شدند، اسرائیل در جنگ 82 حتی یک هواپیما هم از دست نداد! از طریق ابزارهای جنگ الکترونیک، سیستم دفاع هوایی سوریه در درەی بقاع خنثی شد و دهها هواپیمای سوری هم در جریان جنگ های هوایی از بین رفتند. ✅می توان گفت عقب ماندگی شوروی از انقلاب دیجیتال به علت رکود اقتصادی و ماهیت ارتباط محور این تکنولوژی ها که با انسداد و استبداد سیاسی متناقض بود، از عوامل اصلی فروپاشی آن به شمار می رود. امری که باعث افزایش شکاف عظیم نظامی و اقتصادی کشورهای عرب با اسرائیل شد و آنها را به سمت سازش و به رسمیت ساختن آن سوق داد. ✅اگر از این منظر شباهتی میان لبنان 2024 و 1982 وجود داشته باشد، باید منتظر زوال توازن قدیمی میان حزب الله و اسرائیل ماند. صد البته این به معنای پیروزی نهایی اسرائیل و رهایی آن از چالش مقاومت نیست. تجربه نشان داده برتری هایی که با زور اسلحه و از رهگذر ارعاب بدست می آید، ماهیتا ناپایدار و زوال پذیرند. ✅هویت هایی سیاسی  که به صورت طبیعی در قبال آن شکل می گیرد، مقاومت بیش تر و سرسختانه تری از خود به نمایش می گذارند. نابودی و تبعید ساف در سال 1982 به پیدایش حزب الله انجامید که به مراتب از آن خطرناک تر بود. همچنان که اخراج های مکرر سازمان های مقاومت فلسطین از اردن و لبنان و تبعید آنها به شاخ آفریقا، مبارزه را به درون سرزمین های فلسطینی کشاند. امری که هویت ملی فلسطین را احیا و پرچم مقاومت را در اختیار جناح های رادیکال و سازش ناپذیرتر مانند حماس گذاشت. پیروزی تکنولوژیک اسرائیل بر حزب الله هر قدر قاطع و تحقیر کننده باشد، خارج از قاعدەی کلی بالا نیست. #صلاح_الدین_خدیو @sharname1

🔺اسرائیل در بە در بدنبال جنگ! حملەی امروز اسرائیل به سیستم ارتباطی حزب الله، بار دیگر دست برتر آن را در نبرد اطلاعاتی نشان داد. حزب الله به دلیل هراس از هک مدتهاست که استفاده از تلفن های هوشمند را برای اعضای خود ممنوع کرده است. این حزب بجای آن از سیستم قدیمی پیجر استفاده می کند که تا قبل از اختراع تلفن های هوشمند رواج بسیار داشت. در حملات امروز، هزاران دستگاه پیجر از دره بقاع تا ضاحیەی جنوبی بیروت منفجر شدند. دامنەی انفجارها به سوریه هم رسید و افراد مرتبط با حزب الله را در مغازه ها، خانه ها، خودروها و آرایشگاه ها و اماکن ورزشی هدف قرار داد. این حملەی بی سابقه و بزرگ مقیاس چیزی جز اعلان جنگ تمام عیار به حزب الله نیست. امری که این سازمان به شدت از آن اجتناب می کند و مایل به ادامەی جنگ فرسایشی موجود در یک محدودەی معین بە قصد کمک به حماس است. در حالی که به نظر می رسد، طرف اسرائیلی به دلایل سیاسی و استراتژیک خواهان فرا رفتن از قاعدەی فعلی و گشودن جبهەی شمالی است. از نقطه نظر راهبردی، اسرائیل در ماه های گذشته مرحله به مرحله از خطوط قرمز حزب الله عبور کرده و با واکنشی بازدارنده مواجه نشده است. این امر باعث شده که هر بار اندکی نسبت به قبل پیش روی کند. پس از یک سلسله ترور هدفمند فرماندهان کلیدی، هنگامی که نوبت به فواد شکر مهم ترین چهرەی نظامی حزب الله رسید، پاسخ آن کوتاه، تلگرافی و محدود بود و عملا بازدارندگی لازم را ایجاد ننمود. این روند و پیامدهای آن استراتژیست های اسرائیلی را به این نتیجه رسانده که ضاحیه بیش تر از تل آویو نگران گسترش نامحدود جنگ است. از منظری دیگر، دولت کنونی اسرائیل و نخست وزیر آن که به لحاظ سیاسی مرده محسوب می شوند، محتاج جنگی دیگر به منظور نجات خود هستند. آتش بس در غزه و مبادلەی اسیران با حماس، معنایی جز جان بدر بردن این جنبش و پیروزی نمادین آن نخواهد داشت. همچنین تداوم بن بست فعلی و باقیماندن گروگان ها در غزه هم مطلوب دولت نتانیاهو نیست و چه بسا غیر ممکن هم هست. فشارهای داخلی و بین المللی هم به اوج خود رسیده و چیزی از اعتبار سیاسی و اخلاقی اسرائیل باقی نگذاشته است. از این رو تل آویو به جنگ لبنان به عنوان مفری برای نجات خود و ادامەی جنگ در غزه می نگرد. گسترش درگیری البته مطلوب دولت آمریکا و تیم کامالا هریس نیست. اما معلوم نیست که نوعی هدیەی تبلیغاتی ارزشمند برای تیم ترامپ محسوب نشود و آتش بس در غزه هم عملا تا نوامبر و پس از آن به تعویق بیفتد. دشوارەی اصلی اما واکنش حزب الله است و این آچمز استراتژیک که بعد از حملەی بزرگ مقیاس امروز، چگونه می خواهد از پاسخ دادن اجتناب کند؟! #صلاح_الدین_خدیو @sharname1

🔺موشک جواب موشک! این شعاری آشنا در اثنای جنگ ایران و عراق بود. از قضا جنگ روسیه و اوکراین از حیث تاکتیک و استراتژی بیش ترین شباهت را با آن دارد. در تاریخ معاصر هیج گاه به اندازەی امروز نام موشک با سیاستا گره نخورده؛ حتی بیش از بحران موشکی کوبا در سال 1962 که نفس جهان لحظاتی از هراس  جنگ هستەای گرفت. ماه جاری با اخباری دربارەی ارسال موشک های ایرانی فتح - 360 به روسیه شروع شد. گفته شد که این موشک ها معادلات جنگ را تغییر می دهد . در پاسخ دولت های غربی گفتند که به اوکراین مجوز استفاده از موشک های دوربرد سایه طوفان   برای حمله به عمق خاک روسیه را می دهند. در تحولی دیگر اسرائیل به یک کارخانەی موشک سازی وابسته به حزب الله در مصیاف سوریه حمله و آن را نابود کرد. آخرین حلقه دیدار رهبران بریتانیا و آمریکا بود که از بیم تلافی جویی پوتین بر خلاف انتظار مجوز حملەی موشکی به عمق روسیه صادر نشد. ظاهرا این بیم وجود داشت که روسیه با تقویت توان تهاجمی حوثی ها، غربی ها را تحت فشار قرار دهد. حملەی موشکی امروز انصارالله به تل آویو و ناکامی اسرائیل در دفع آن، به نحوی جدی بودن این تهدید را به رخ کشید. #صلاح_الدین_خدیو @sharname1

‍ 🔺تاملی دربارەی مولودی خوانی نیچیروان بارزانی ✅ وایرال شدن ویدئویی قدیمی از مولودی خوانی نیچیروان بارزانی باب تاملاتی تازه دربارەی سیاست مذهبی حکومت اقلیم کردستان و احزاب حاکم بر آن را می گشاید. به ویژه با این ملاحظه که فیلم مزبور در آستانەی انتخابات پارلمانی و با هدف جلب نظر رای دهندگان از آرشیوهای حزبی بیرون آمده است. همزمان با این رخداد، در سلیمانیه پایتخت اتحادیەی میهنی کردستان یک همایش بین المللی قرائت قرآن با مشارکت مقامات عالی این حزب در حال برگزاری است. علاوه بر آن در روزها و هفته های اخیر مقامات دو   حزب عمده به طور مکرر با روحانیان و علمای دینی کرد دیدار و جلسه داشته اند. ✅ به طور مثال در دیداری که دهها نفر از علمای اربیل در روز 31 اوت با مسعود بارزانی داشتند، یکی از حضار با ستایش از عملیات مشترک حزب دمکرات و ارتش عراق در اوت 1996 و اخراج اتحادیەی میهنی از اربیل خطاب به بارزانی گفت؛ این رخداد مصداق دفع افسد - اتحادیه - بدست فاسد - صدام - بود و اگر اتفاق نمی افتاد، اربیل امروز مملو از حسینیه و اماکن مذهبی شیعه می شد! اشارەی این ماموستا به وجود حسینیەی سلیمانیه است که نمادی از نفوذ فرهنگی و سیاسی ایران  به شمار می رود. اشارەای کە از یک زمینەی تبلیغاتی و گفتمانی معین می آید؛ حزب دمکرات کردستان در سال های اخیر بر خلاف اتحادیەی میهنی کە روابط نزدیکی با جریانات شیعی عراق و ایران داشته، عمدتا به کشورهای سنی نظیر ترکیه، عربستان و امارات و دستجات سنی داخل عراق متکی بوده است. پویایی حاصل از این دو اردوکشی متفاوت آن را قادر می سازد تا نزد کردهای غالبا سنی مذهب، خود را مدافع راست آیینی و پاسدار هویت سیاسی غالبا سنی محور کردی بنمایاند. ✅با این اوصاف عوامل و دلایل برجسته شدن هویت و عناصر دینی در گفتمان سیاسی دو حزب اصلی، پرسشی پراهمیت است، حزب دمکرات از دیرباز به علت خاستگاه اجتماعی و عقبەی روحانی خانوادەی بارزانی، بیش تر از اتحادیەی میهنی به جلب رای و نظر اقشار سنتی و محافظه کار جامعه توجه داشته است. حزب مزبور همیشه در بیان خود از دو گفتمان به موارات هم بهره می برد: گفتاری سکولار، ملی گرا و معطوف به نوسازی برای خطاب قرار دادن اقشار میانی و متوسط جامعه. و گفتاری سنتی و آغشته به مفاهیم مذهبی که یادآور لحظات ابتدایی زایش ناسیونالیسم کرد در فضای روحانی و سرشار از معنویت آغاز سدەی گذشته است. گفتمان دوم تا پس از قیام 1991 و رخ نمودن الزامات حکمرانی در زبان و ادبیات اتحادیەی میهنی غائب بود. اکنون اما به نظر می رسد که اتحادیەی میهنی بر خلاف مرام سکولار و مشی ظاهرا سوسیال دمکرات خود به سرعت در حال جبران مافات است. این حزب به منظور عقب نماندن از قافله در حال نردیک شدن به جماعات و دستجات مذهبی است و شعائر و عناصر اسلامی بیش از گذشته در ادبیات رسمی و بیان سران آن به چشم می خورد. ✅بر مبنای یک سیاست مشخص، هر دو حزب تلاش کردەاند، رویکردی رسمی و بروکراتیک را جایگزین رویه های شخصی و غیر رسمی سابق در تعامل با اشخاص و نهادهای مذهبی نمایند. امری که در فضای عمدتا سنتی و عرفی نهاد مذهب در کردستان که چندان پذیرای رویه های دیوان سالاری نیست، خالی از چالش و تنش نبوده است. فارغ از موارد پیش گفته، یک علت مهم دیگر، مذهبی شدن فزایندەی جامعەی کردستان، یحتمل بر اثر کژکارکردی احزاب حاکم و انسداد مفهوم سکولاریسم در سایەی عملکرد بد آنهاست. بر خلاف ایران که به دلیلی مشابه، حرکت عمومی به سمت دین گریزی است، در اقلیم کردستان مطابق الگوی عمومی خاورمیانه، جامعەی ناراضی از سکولاریسم تحریف شده روز به روز بیش تر به سمت پناه گاههای دینی و معنوی می خزد. در حقیقت بخشی از سیاست مذهبی جدید دولت اقلیم و احزاب حاکم، معلول این پویایی است. آنها می خواهند قبل از آن که دیر شود و کسان و جریاناتی از بیرون سوار این موج شوند، خود افسارش را بدست گیرند. ✅با این وصف، اکنون پرسش این است؛ سیاست مذهب اقلیم کردستان چه اندازه به لحظەی تاریخی عربستان سعودی در سال 1979 نزدیک است. زمانی که ریاض از هراس سرایت پیامدهای انقلاب اسلامی در ایران و حادثەی خونین اشغال مسجد الحرام توسط موعود گرایان، سیاست انفتاح و نوسازی فرهنگی و اجتماعی را رها کرد. و عملا چند دهه به دولتی اسلام گرا با رویکردی خشکه مقدس و محافظه کار تبدیل شد؟ این وقفه عملا تا سال 2016 و آغاز اصلاحات بن سلمان به طول انجامید. هر چه باشد در سال های آتی باید منتظر صورت بندی جدیدی از سیاست مذهبی اقلیم کردستان بود. امری که بارقه های آن از اکنون دیده می شود. #صلاح_الدین_خدیو @sharname1

🔺شرق آلمان؛ ظهور فاشیسم بر ویرانەهای سوسیالیسم افزایش محبوبیت راست افراطی در شرق آلمان، مصداقی از این ضرب المثل معروف فارسی است؛ گهی پشت به زین و گهی زین به پشت! 45 سال قبل احسان طبری نظریە پرداز مارکسیست ایرانی نشسته بر اسب زین کردەی امپراتوری شوروی این گونه در ستایش آلمان شرقی کمونیست می نوشت: پیروزی نظام سوسیالیستی بر ویرانه های رایش هیتلری از معجزات تاریخ است. کمونیست ها جهد بسیار کردند تا خودآگاهی انترناسیونالیستی را در دماغ آلمانی هایی فاشیستی فرو کنند که از زمان بیسمارک، با ترنم سرود؛ آلمان والاتر از هر چیز پرورده شدەاند. طبری اگر امروز زنده باد با مشاهدەی پیروزی خیره کنندەی حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان در ایالت های شرقی و شکست خرد کنندەی حزب چپ آلمان - خلف حزب سوسیالیست متحدەی حاکم بر آلمان شرقی سابق -  یقینا سرخورده می شد! رشد فزایندەی افراط گرایی راست در شرق آلمان که به طور معمول استانداردهای زندگی و درآمد خانوار پایین تر از غرب آنست،  معلول خشم انباشته از مسائلی چون مهاجرت و کمک های دولت فدرال به اوکراین است. با وجود آنکه پس از اتحاد مجدد دو آلمان، تلاش بسیاری برای کاهش شکاف های اقتصادی و اجتماعی میان شرق و غرب کشور از طریق اعمال تبعیض مثبت و برنامەهای توانمند سازی صورت گرفته، هنوز سرزمین های آلمان شرقی سابق به نحوی محسوس از ایالت های غربی عقب مانده تر است. با این وصف فاشیسم نوپدید در شرق آلمان، کاملا فرزند ناکس سرمایه داری و محصول بحران های ادواری بورژوازی نیست؛ آن گونه که چپ های ارتدکس خوش دارند بگویند! برعکس یکی از پیامدهای درازدامن و دیرپای دولتی است که بنام سوسیالیسم چهل سال بر شرق آلمان حکمرانی کرد. حکومتی که ارمغانی جز سرکوب سیاسی و رکود اقتصادی نداشت و سرانجام نیز مقهور اقتصاد نابسامان و نارضایتی های عمیق مردمی گردید که از هر لحظەای برای فرار به غرب و رهایی از جهنم سوسیالیستی سود می بردند. هم رایش سوم هیتلر و هم سوسیالیسم اولبریشت و هونکر، بنا را بر این گذاشته بودند که دستکم هزار سال بمانند و لحظەی پایان تاریخ و آخر الزمان موعود را در آغوش بگیرند. میل به جاودانگی به مثابەی اشتیاق عمومی و بی چون و چرای نظام های غیر دمکراتیک ریشه در روان شناسی ویژه و ترس ذاتی و مزمن از سقوط و تغییر اوضاع دارد. آرزویی که البته چندان هم پربیراه نیست. نظام های غیردموکراتیک به علت ناترازی های فزاینده و بهم خوردن ناگزیر تعادل های زیستی، همیشه طول عمر کمتری از نظام های دمکراتیک و توسعه گرا دارند. درست مانند بیماری که از درک مشکل خود عاجز است و به توصیەی پزشکان وقعی نمی نهد. بە یقین مرگ حق است و مانند انسان ها دامن نظام های سیاسی را هم می گیرد.   مسالەی اصلی اما زندگی پس از مرگ آنها و قسمی بازگشت به عرصه در سایەی اشتباهات نظام های جانشین و برخی زمینه های عینی است که تغییرات در آنها آهسته، تدریجی و زمان بر است. ظهور داعش چیزی نبود جز مرحلەی پس از مرگ رژیم سفاک صدام. روسیەی پوتین، نسخەی به روز شده و قرن بیست و یکمی ترور استالینی و شوروی فروپاشیده است. شرق آلمان هم که از گذشتەی نازیستی و فاشیستی خود کاملا رها نمی شود، دلیلی روشن برای این ادعاست. #صلاح_الدین_خدیو @sharname1

‍ 🔺تور عراق گردی پزشکیان و چند نکته ابتدا به تصویر پایین نگاه کنید! دیدار پزشکیان از عراق از جهاتی شبیه سفر بهار گذشتەی اردوغان به این کشور است، عکس بالایی دیدار پزشکیان با سیاستمداران شیعه در منزل عمار حکیم را نشان می دهد. تصویر پایین تر هم مربوط به دیدار اردوغان با بزرگان سنی عراق در سفارت ترکیه است. نشانه شنناسی این دو تصویر از حیث مکان، شیوەی نشستن مهمان و میزبان و وجود پرچم عراق، حاکی از تواضع سیاسی بیشتر ایران است، اما در اصل منطق استراتژیک هر دو کشور در قبال همسایەی ضعیف تر خود یکسان است. شیعیان متحدان اصلی ایران و سنی ها هم پیمان ترکیه هستند. در میان کردها هم به ترتیب اتحادیەی میهنی و حزب دمکرات متحد تهران و آنکارا می باشند. از جهاتی عراق پس از صدام شبیه آلمان پس از جنگ جهانی دوم است. کشوری منهزم که به چهار منطقەی نفوذ میان شوروی، آمریکا، بریتانیا و فرانسه تقسیم شده بود. عراق بعد از 2003 هم عملا میان ایران و آمریکا و ترکیه تقسیم شده است. مناطق اشغالی سه قدرت غربی به تدریج به هم پیوستند و جمهوری فدرال آلمان را بنیان نهادند. در منطقەی تحت کنترل شوروی هم جمهوری دمکراتیک آلمان یا اصطلاحا آلمان شرقی پدید آمد. در شرایطی که جهان دوران جنگ سرد بر اساس رقابت ایدئولوژی های سیاسی عملا دوپاره شده بود، دو آلمان و به ویژه پایتخت منقسم آن؛ شهر برلین به خط تماس شرق و غرب، سرمایه داری و کمونیسم و لیبرال دمکراسی و اقتدارگرایی بدل شد. آلمان دمکراتیک و برلین شرقی که در برابر آلمان فدرال و برلین غربی سخت فقیر و محقر می نمود، ویترین سیاسی و اقصادی اصلی امپراتوری شوروی و نماد حقانیت کمونیسم و معجزەی اقتصاد برنامه ریزی شده محسوب می شد! اما طولی نکشید که آلمان غربی از خاکستر جنگ دوم جهانی ققنوس وار برخاست و معجزەی اقتصادی دهەی پنجاه و شصت را رقم زد. در همان حال آلمان شرقی که وارث فن آوری و زیرساخت های مرغوب رایش و آلمان قیصری بود و به همین جهت سر و گردنی از اقمار اروپایی روسیه بالاتر به شمار می رفت، به تدریج در سراشیبی رکود و سقوط افتاد. عراق کنونی بر خلاف آلمان پس از جنگ به لحاظ جغرافیایی کشوری تقسیم شده محسوب نمی شود،  اما عمیقا آن در امتداد خطوط قومی، مذهبی و طائفی تقسیم شده است. انقسامی که وقتی با منطق استراتژیک و رهیافت های سیاسی کشورهای ذینفوذ ترکیب می شود، عملا مجمع الجزایری ژئوپولتیک بوجود می آورد. سفر رسمی پزشکیان به عراق که علاوه بر بازدید از پایتخت، شهرهای اربیل و سلیمانیه را هم در برگرفت، عملا به یک تور عراق گردی تبدیل شد. سفر اردوغان نیز از این قاعده مستثنی نبود. رئیس جمهور ترکیه از بغداد یکراست به اربیل پایتخت اقلیم کردستان رفت،. در حالی که به سلیمانیه رسما اعلام جنگ داده و حتی در طول سفرش، عملیات نظامی را قطع نکرد. موقعیت و موضع آمریکا هم مشخص است. این کشور در مقام قدرتی فرامنطقەای همزمان با بغداد، بصره، اربیل، سلیمانیه و شیوخ و عشایر استان های سنی روابطی تنگاتنگ دارد. گرچه در سال های اخیر عراق قدری از توان ملی خود را بازیافته اما انقسام پیش گفته در کنار اخنلافات درونی هر یک از شیعیان، کردها و سنی ها مانع انسجام کافی و نهایی می شود. بازگردیم به مفایسەی آن با آلمان؛ بخش عمدەی پویایی رقابت سیاسی و ژئوپولتیک میان دو آلمان و در اصل میان دو قطب شرق و غرب، ناشی از هم آوردی اقتصادی آنها بود. حوزەای که شوروی و رژیم وابسته به آن در شرق آلمان، بهرە و استعداد چندانی در آن نداشت و به همین منوال فاقد بخت برنده شدن بود. رهیافت سیاسی، امنیتی و ایدئولوژیک ایران در عراق هم خالی از این تناقض نیست. ترکیه، آمریکا  و برخی کشورهای عربی و اروپایی نبض اقتصاد عراق به میزان زیادی در دست گرفته و اگر ایران را سیاستی دیگر نیاید، دچار شدن به سرنوشت شرق آلمان دور از انتظار نیست. #صلاح_الدین_خدیو @sharname1

‍ 🔺بارزانی و پزشکیان؛ یک بستر و سه رویا! مسعود بارزانی و مسعود پزشکیان هر دو متولد مهابادند. محل تولد آنها در مرکز تاریخی شهر، تنها چند صد متر با یکدیگر فاصله دارد. محلاتی کهنه با کوچه پس کوچه هایی تو در تو و مساجد و خانقاه های چسپیده کە یادگار چهار صد سال تاریخ خونین و پرفراز و نشیب شهرند. از مقاومت خونین اهالی در برابر اجبار سفاکانەی صفویان به تغییر مذهب تا کشتار و تحریق شهر در عهد ناصری در  سال 1880 به دلیل پیوستن اهالی به نخستین قیام ملی گرایانەی کردی بە رهبری شیخی نقشبندی که از کردستان عثمانی آمده بود. همچنین از نسل کشی تمام عیار بدست سپاه روسیەی تزاری به تاوان پشتیبانی از عثمانی و اندیشەی اتحاد اسلام آن در سال 1915 تا تشکیل جمهوری کردستان در سال 1946 با حمایت ارتش سرخ و حکومت کمونیستی وارث روسیەی تزاری. همچنین رخدادهای پس از انقلاب اسلامی که شهر را به کانون ناسیونالیسم این بار چپ گرای کرد و پناهگاه تمام گروه های چپ ایران تبدیل کرد. نوعی کارگاه عملی و ترجمان سیاسی ایدەی لنینی همکاری کمونیست ها با دمکرات های انقلابی در مرحلەی انقلاب دمکراتیک ملی که گویا پیش نیاز تحقق سوسیالیسم و رسیدن به مراحل عالی تر انقلاب است! سخت است تصور کرد تجربەی زیستەی بارزانی و پزشکیان که به فاصلەی هشت سال از هم در مهاباد متولد شدند، سهمی در تکوین دیدگاه های سیاسی و جهان بینی آنها در دوران حساس کودکی و جوانی نداشته است. صرف نظر از شباهت هایی که از این نظر به یکدیگر می برند، موقعیت کنونی شان هم از حیث الگوهای حاکم بر مدیریت جوامع چند قومی، خالی از معنا و دلالت نیست. بارزانی که پدرش نخستین تجربەی سیاسی جدی اش در مهاباد خلق شد، سرنمون سنت مقاومت در برابر الحاق و ادغام غیر دمکراتیک کردها در جوامع ملی محصول خاورمیانەی سایس پیکوست. کسی که تاسیس نهادهای خودگردان و احیانا مستقل را فرضا بر ادغام دمکراتیک کردها و راه حل های لیبرالی چون تحقق شهروندی برابر ترجیح می دهد. فرصتی که اشتباه استراتژیک عراق در حمله به کویت در لحظەی پایان جهان دو قطبی و آغاز دنیای تک قطبی به سرکردگی آمریکا، دودستی در اختیارش گذاشت. در حالی که مسعود پزشکیان اصالتا آذری و ترک زبان اما مستغرق در فرهنگ و زبان کردی، نماد تضادها و ناترازی های روند ملت سازی مدرن در یک کهنه دولت تاریخی بنام ایران - متفاوت با عراق بی تاریخ و استعمار ساخته - است. پزشکیان به لطف تجانس مذهبی با اکثریت و هویت سیاسی برگزیدەی حکومت، توانسته در شهری که مدیرانش حتی امکان مدیر کل شدن در ارومیه را ندارند، رئیس جمهور و مقام دوم مملکت شود. صد البته هر دو تجربه و کمبودها و ناخرسندی هایشان، بیانگر ضرورت ناگزیر گردن نهادن به هنجارهای دیدگاه لیبرالی در این زمینه است: ضرورت اصلاحات سیاسی به منظور تحقق برابری سیاسی از رهگذر تحقق حقوق شهروندی و شایسته سالاری مجزا از مذهب، زبان، تبار، خون و نژاد و ترجیح سیاست کرامت بر سیاست شرافت. #صلاح_الدین_خدیو @sharname1

🔺تحریم "ایران ایر " در میانەی جنگ بر سر دالانها تحریم ایران ایر توسط چهار قدرت عمدەی غربی؛ آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان نشانەای جدید از وخامت روزافزون و خطرناک در روابط آنها با ایران می باشد. با توجه به مقاصد محدود بین المللی خطوط هوایی ایران پس از انقلاب، بسته شدن حریم هوایی سه قدرت برتر اروپا بر روی هما، عملا به معنای انسداد یک کریدور هوایی مهم است. این تحول در میانەی جنگ بر سر دالان ها و کریدورها معنایی بیش تر از نمادین دارد. کشورهای غربی پس از متهم کردن ایران به ارسال  موشک های بالستیک به روسیه، دست به تحریم ایران ایر زدند. با این اوصاف فارغ از صحت و سقم این دعاوی، ایران بهایی سنگین به خاطر هم سویی نسبی با سیاست روسیه در شرق اروپا پرداخته است. روسیه ای که از قضا همین روزها به صراحت در مسالەی دالان زنگزور دغدغەها و خطوط قرمز ایران را نادیده گرفت و خاطرەی دستکم دویست سال بدعهدی و خنجر از پشت زدن را در حافظەی جمعی ایرانیان زنده کرد. ترکیه و روسیه به عنوان دو قدرت نو امپریالیستی در پشت آذربایجان برای مطالبەی دالان فراسرزمینی زنگزور قرار دارند. خواستەای کە در صورت تحقق لطمەای بزرگ به نظم وستفالیایی موجود و یک صد سال دوام و پایداری آن خواهد زد. چه از رهگذر آن نقص تمامیت ارضی کشورها را از رهگذر جنگ های کوچک و برق آسا به رویەای عادی مبدل خواهد نمود. به زحمت می توان تفاوتی میان دالان فراسرزمینی زنگزور و دالان زاپوریژژیای پوتین که کریمه را به متصرفات غیر قانونی روسیه در اوکراین متصل می کند،، قائل شد. همچنین دالان چهارده کیلومنری فیلادلفیای غزه که اسرائیل بر خلاف قوانین بین المللی و مفاد قرارداد صلح کمپ دیوید با مصر، مصر است به کنترل آن ادامه دهد. در همەی اینها یک منطق نو امپریالیستی وجود دارد که  مبنای یک سیاست واقعی و درکی جدید از نظم جهانی است که مرزهای بین المللی را عملا به رسمیت نمی شناسد. نظرگاهی که در پی آمال تمدنی و فرهنگی و رمانتیسیسم تاریخی فراتر از هنجارهای وستفالیایی است. سیاست خارجی ایران بدون سابقەی استعمار ملت های دیگر و بدون آمال امپریالیستی در گذشته و محکوم به قسمی تنهایی استراتژیک در روابط بین الملل، منطقا و اخلاقا می بایست در دفاع از مرزهای ملی و هنجارهای نظام دولت - ملت صریح و روشن باشد. کشورگشایی پوتین در اوکراین نه تنها نباید این طمع را برانگیزد که دوران نظم غربی مسلط بر جهان به پایان رسیده، بلکه منطقا باید نگران کننده و هول انگیز باشد. هم کابوس دالان زمینی زنگزور و هم بسته شدن کریدور هوایی به سمت اروپا، به نحوی ماحصل چرخش بیش از حد به سمت شرق و قرار دادن همەی تخم مرغ ها در سبد آنست. حتی اگر روسیه جنگندەی سوخو 35 و سامانەی دفاعی S400 در اختیار ایران قرار دهد، که البته نمی دهد  باز در برابر هزینەهای ایجاد شده بی ارزش است. #صلاح_الدین_خدیو @sharname1