شاهنامه پژوهی لرستان ( انجمن خرد)

▪️Animal Farm Novella by George Orwell ▪️انیمیشن «قلعه‌ی حیوانات»، ▪️اثر ماندگار «جورج اوروِل» داستان درباره‌ی گروهی از حیوانات است که در اقدامی آرمان‌گرایانه و انقلابی، صاحب مزرعه، آقای جونز را که به حیوانات ستم می‌کرد از مزرعه‌اش فراری می‌دهند تا خود اداره‌ی مزرعه را به دست گرفته و «برابری» و «رفاه» را در قلعه‌ی خود برقرار سازند. حیوانات تحت وصایای روشنگرایانه‌ی یک خوک پیر و سالخورده دست به دستِ هم می‌دهند، ارباب و خانواده‌اش را از مزرعه بیرون می‌کنند و خود مدیریت مزرعه را به دست می‌گیرند. اولین کار آن‌ها تنظیم عهد نامه‌ایست که طبق آن همه‌ی حیوانات باهم برابرند و هیچ‌کس حق ندارد خود را ارباب و مالک دیگران بداند، و نیز هیچ حیوانی حق کشتن حیوان دیگری را ندارد... اما چیزی نمی‌گذرد، خوکی که مدیریت مزرعه را به دست گرفته است، آرام‌آرام عهدنامه را تغییر داده و برای خود و اطرافیانش حقوق و امتیازات ویژه‌ای وضع می‌کند. و قانون "همه با هم برابرند" اینگونه تغییر می‌یابد: "همه با هم برابرند، اما برخی برابرترند."

▪️Animal Farm Novella by George Orwell ▪️انیمیشن «قلعه‌ی حیوانات»، ▪️اثر ماندگار «جورج اوروِل» داستان درباره‌ی گروهی از حیوانات است که در اقدامی آرمان‌گرایانه و انقلابی، صاحب مزرعه، آقای جونز را که به حیوانات ستم می‌کرد از مزرعه‌اش فراری می‌دهند تا خود اداره‌ی مزرعه را به دست گرفته و «برابری» و «رفاه» را در قلعه‌ی خود برقرار سازند. حیوانات تحت وصایای روشنگرایانه‌ی یک خوک پیر و سالخورده دست به دستِ هم می‌دهند، ارباب و خانواده‌اش را از مزرعه بیرون می‌کنند و خود مدیریت مزرعه را به دست می‌گیرند. اولین کار آن‌ها تنظیم عهد نامه‌ایست که طبق آن همه‌ی حیوانات باهم برابرند و هیچ‌کس حق ندارد خود را ارباب و مالک دیگران بداند، و نیز هیچ حیوانی حق کشتن حیوان دیگری را ندارد... اما چیزی نمی‌گذرد، خوکی که مدیریت مزرعه را به دست گرفته است، آرام‌آرام عهدنامه را تغییر داده و برای خود و اطرافیانش حقوق و امتیازات ویژه‌ای وضع می‌کند. و قانون "همه با هم برابرند" اینگونه تغییر می‌یابد: "همه با هم برابرند، اما برخی برابرترند."

چرا شاهنامه حماسه ملی همه ایرانیان است؟ سخنرانی دکتر سجاد آیدنلو تبریز/ ۲۹ شهریورماه ۱۴۰۱

شب جغرافیای شاهنامه هفتصد و شصت و هفتمین شب از سلسله شب‌های مجلۀ بخارا، اختصاص دارد به «جغرافیای شاهنامه». در این نشست که در ساعت پنج بعدازظهر یکشنبه اول مهرماه ۱۴۰۳ در تالار فردوسی خانۀ اندیشمندان علوم انسانی برگزار می‌شود، مهدی سیدی فرّخد، محمدجعفر یاحقی، ماندانا تیشه‌یار، زاگرس زند و یامان حکمت تقی‌آبادی، از زوایای مختلف به سخنرانی دربارۀ شاهنامه و جغرافیای آن خواهند پرداخت. آشنایی با جغرافیای شاهنامه در شناخت این متن مهم زبان فارسی بسیار اهمیت دارد، چرا که در شاهنامه از حدود ششصد و بیست (۶۲۰) موضع جغرافیایی اعم از کشور، سرزمین، ولایت، شهر، دژ، قلعه، دریا، رود، کوه، بیابان، تل، تپه، چشمه و... نام برده شده است. از این میان حدود سیصد و شصت (۳۶۰) نام اصلی و بقیه فرعی و بَدَل هستند. پیداست که بیشتر این عناوین و نام‌های جغرافیایی مربوط به ایران‌زمین (حوزۀ فرهنگی ایران بزرگ) اعم از خراسان و پارس و عراق و ورارود، شامل شهرهایی چون: بلخ، مرو، نشابور، ری، شیراز، اردبیل، سمرقند، بخارا و... است. بقیه هم در کشورها و سرزمین‌های همجوار ایران چون: چین، ماچین، هند، ترکستان؛ و ماورای خزر و روم و سرزمین‌های عربی قرار داشته‌اند. درنتیجه نام‌های مذکور در شاهنامه عمدتاً متعلّق به کشورهای فعلی: ایران، افغانستان، پاکستان، هندوستان، چین، قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ارمنستان، گرجستان، آذربایجان، ترکیه، سوریه، اردن، عراق، عربستان، عمان، یمن، مصر و حتی رُم و یونان، روسیه و... هستند. طی چند هزار سالِ شکل‌گیری داستان‌ها و وقایع شاهنامه، ده‌ها قوم و قبیله و گروه‌های نژادی و دینی و زبانی متفاوت این سرزمین‌ها را تصرّف کرده و در آنها مانده یا از آنها رفته‌اند. پیداست که هر قوم و گروه بسته به مدت ماندگاری در این سرزمین‌ها و سلیقه و مصالح قومی خود، بر نام‌های جغرافیایی تأثیرگذار بوده و آنها را دگرگون یا محو کرده، درعوض نام‌های جدیدی به جای نام‌های قدیم و اصلی از خود بجا گذاشته‌اند. از این روی جغرافیای شاهنامه، اکنون یک جغرافیای تمدنی و هویتی مهم است و مطالعۀ آن زیر عنوان مفاهیمی همچون «جغرافیای ادبی» و «جغرافیای تاریخی و فرهنگی»، ضرورت و فرصت تازه‌ای برای بازخوانی شاهنامه و سایر متون ادبی و تاریخی کلاسیک فارسی است، چرا که نشان می‌دهد چه ظرفیت‌های مهمی جهت هم‌پیوندی و نزدیکی باشندگان این جغرافیای کهن فرهنگی در اختیار ماست. مطالعۀ آثار ناصرخسرو، ابوالفضل بیهقی، سنایی غزنوی، فردوسی توسی، مولوی، سعدی، جامی و... از همین دریچه قابل تأمل‌اند. محافل دانشگاهی و آکادمیک ما بخصوص دانشکده‌های ادبیات، باید این فرصت را جدی گرفته و در اولویت‌های آموزشی خود قرار دهند. خانۀ اندیشمندان علوم انسانی: خیابان استاد نجات‌الهی (ویلا)، چهارراه ورشو، تالار فردوسی

  ✅رد پای آن گم‌شدگان ✍️محمدحسین آزادبخت خبری در رسانه‌ها دست به دست می‌شود که بقایای آتشکده‌ای ساسانی در کوهدشت لرستان کشف شده است. چند ماه پیش شنیده بودیم که حفارانی غیرمجاز، به خاطر دست‌یافتن به گنجی موهوم، به محوطه‌ای باستانی نقب زده و بخش‌هایی از مکانی تاریخی را تخریب کرده‌اند. با پیگیری‌های مسئولان میراث فرهنگی شهرستان کوهدشت آن افراد، مورد پیگرد قانونی قرار گرفتند. به دنبال آن رخداد، میراث فرهنگی برای نجات‌بخشی آن اثر تاریخی، ناگزیر به اقدام کاوش اضطراری آن محوطه تاریخی شد. با نتایجی که تا کنون از آن کاوش‌ها به دست آمده، مکان مورد نظر بقایای آتشکده‌ای تاریخی متعلق به عهد ساسانی است. این مکان تاریخی هم‌اکنون در داخل بافت ساخت‌وسازهای اهالی روستای رشیدآباد در دامنه‌ی کوه‌پایه‌ای تنگ وراز است. تنگ وراز در ۱۳ کیلومتری شمال شرقی شهرستان کوهدشت واقع شده است. تنگ وراز به‌خاطر وفور آب، مراتع و چراگاه‌ها، زمین‌های حاصل‌خیز و پوشش جنگلی درختان بلوط از دیرباز تا کنون، مکانی مناسب برای اسکان بشر بوده است. نمونه‌ها و شواهد بسیاری از آثار تاریخی به‌جا مانده از گذشتگان در این منطقه مشاهده می‌شود. در گذشته‌های دور «تنگِ وراز»، دروازه‌ی ورود به دشت باستانی کوهدشت بوده‌است. شاخه‌ای از راه شاهی هخامنشیان که هکمتانه را به شوش وصل می‌کرده‌است، از تنگِ وِراز عبور می‌کرده و وارد دشت کوهدشت می‌شده‌است. هنوز بخشی از بستر ارابه‌رو آن جاده‌ی شاهی در تنگ وراز که سنگ‌چین شده‌است، دیده می‌شود. در کنار این راه شاهی باستانی، بقایای اتاقکی هست که در ساختن آن آجر به کار رفته است. گویا این بنا توقف‌گاه چاپارخانه‌ای بوده‌است. چاپارخانه‌ها در زمان هخامنشیان و به فرمان داریوش در مسیر راه شاهی ساخته شده‌اند تا توقف‌گاهی برای استراحت چاپارها و تعویض اسب‌های خسته با اسب‌های تازه‌نفس شوند تا نامه‌ها و دستورهای دولتی در کوتاه‌ترین زمان به ولایات مختلف رسانده شود. یکی دیگر از مهم‌ترین آثار تاریخی به‌جای مانده در تنگ وراز که به ثبت ملی هم رسیده، سازه‌ای آبی است که بقایای دیواری سنگی از آن به‌جای مانده‌است. این سازه که به‌عنوان بند و یا سد در مناسب‌ترین گلوگاه تنگ وراز به طول حدود ۵۰ متر عرض تنگ وراز را بر جریان نهری دائمی که از آن عبور می‌کرده، بسته است تا آب در پشت سد یا آب‌بند جمع شود و برای سیراب کردن باغات و مزارع پایین‌دست از آن بهره برده شود 🌐متن کامل این یادداشت را در تارنمای آوای سیمره بخوانید: https://avayeseymare.ir/?p=25275 ◾️◾️ 🔹آدرس کانال: t.me/Magperiskezagros 🔹 آدرس اینستاگرام: 👤 instagram.com/Perisk_zagros

🍂🍃 شهریورگان، جشن پر شور و سور با رنگ و بوی پاییز و زادروز کوروش بزرگ ✨ یک رشته از جشن‌های باستانی ایران جشن‌های آتش بودند و جشن شهریورگان یکی از آن‌ها بود. جشن‌های آتش در میان تیره‌های هند و ایرانی و هند و اروپایی ریشه‌دار و فراگیر بودند. سده، سوری، شهریورگان و آذرگان بزرگ‌ترین جشن‌های آتش بودند. ✨ شهریورگان یا آذر جشن از جملهٔ جشن‌های دوازدگانهٔ سال ایران باستان بوده‌است و از شمار جشن‌های آتش بوده‌است. روز چهارم از هر ماه به نام شهریور می‌باشد و چهارم ماه شهریور جشن شهریورگان می‌باشد. امروزه زرتشتیان این جشن را به عنوان روز پدر (زادروز کوروش بزرگ) در نظر می‌گیرند. ✨ جشن شهریورگان را آذرجشن نخست و جشن خانگی و جشن آتش‌های خانگی نامیده‌اند. هر کس در خانه‌اش آتش کوچکی می‌افروخت و نیایش می‌کرد. شب‌هنگام نیز در بام آتش می‌افروختند. برپایی مهمانی، شب‌نشینی و پخت خوراک‌های گوناگون در این جشن پررنگ بود. برپایی چنین آیین‌هایی به انگیزه‌ی فرا رسیدن نشانه‌های پاییز بود. ‌

♏️داستان تکامل گلونی از شکل گلبدن( گول باندنه هندی ) تا گلونی های امروزی ، ریشه واژه های گلونی و کلاخی نویسنده: استاد #عیسی_قائدرحمت پژوهشگر برجسته لباس در فرهنگ ایرانی سرپوش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در حالی که به موضوع پا پوش  (به مفهوم پای افزار) چندان اهمیت نمی دهند. در عکس‌های قدیمی و یا شواهد مکتوب تاریخی در مواردی به پا برهنه بودن افرادی از ایرانیان (مخصوصا فقیران) اشار‌اتی شده در حالی که  در فرهنگ ایرانی، الزاما باید سر را می پوشاندند.  در این زمینه در اروپا درست برعکس ایران عمل می شود، به این صورت که در اروپا وجود پای افزار بسیار مهم است اما به سرپوش چندان اهمیت نمی دادند. در بین اقوام ایرانی، نداشتن سرپوش یک عیب بزرگ محسوب می‌شده است، این عیب آنقدر قبیح بوده که هرگز در برابر دید عموم، هیچ کس سر برهنه ظاهر نمی‌شد، تا جایی که حتی شب ها هم می بایست سر را می‌بستند.   سرپوشها یا به صورت کلاه (از جنس نمد) و یا به صورت عمامه ( از جنس پارچه) بودند. از آن‌‌جا که پارچه، گرانتر و بستن سربند هم دردسر بیشتری داشت بنابراین عمامه از تجمل بیشتری برخوردار بود شاید بتوان گفت که کلاه برای امور روزمره و سربند برای مجالس بزم بود. همیشه تجمل گرایی در سبک زندگی خانم‌ها نقش مهم تری داشته است؛ بنابراین خانم‌های لر، هرگز از کلاه  تنها (کلاه بدون سربند) استفاده نمی‌کردند. البته دختر خانم‌های خردسال که از مرتبه اجتماعی پایین‌تری برخوردار بودند از کلاه پارچه ای تزئین شده استفاده می‌کردند. نمود تجمل گرایی در شکل و نوع سربند زنان لر، به حدی برجستگی دارد که (با توجه به توان مالی‌شان) ترجیح می دادند از سربند‌هایی با پارچه ابریشم استفاده کنند، آن‌هم نه یک سربند، بلکه چهار سربند بزرگ را روی هم می‌بستند. که فخر خرید ابریشم بیشتری داشته و بزرگی سربند به آن‌ها ابهت و شوکت بیشتری می‌داد. پارچه های سربند عموما در #آذربایجان تولید می‌شدند و در #لرستان، #ایلام و #کرمانشاه، بیشترین مصرف را داشتند. پارچه های سربند در بین لرهای فیلی، با توجه به نوع و نقش روی آن، اسم‌های مختلفی داشتند. اما مهمترین آنها به زبان محلی (لری مینجایی و لکی) گلوَنی و کلاخی (کلاقه ای) بود. کلاخی ها پارچه های چارگوشی بودند که در روی آنها نقوش گل و بوته‌ی اشک ترمه‌ای قرار داشت.  نخستین کسی که در ایران این سربند‌ها را به صورت ماشینی در مقدار بیشتری تولید کرد شخصی بود به اسم #کلاقه‌ای ( #حسین_کلاقیچی). جناب کلاقیچی آذری بود و کارخانه و ماشین نساجی خود را در آذربایجان تأسیس کرد. تولیدات او به اسم خودش کلاقه ای و در بین لرها کلاخی نام گرفت. با آن‌که کلاقی‌ها در رنگ های متنوعی بودند اما دربین لرها کلاخی به طور خاص پارچه‌ای است به رنگ سیاه که در سطح آن گل ترمه‌ای سفید و تعداد کمتری، گل ترمه‌ای رنگی (قرمز یا سبز ویا..) قرار دارد. نوعی از تولیدات کلاقه ای‌ها شبیه ابریشم‌هایی بودند که از هندوستان می‌آمدند. این ابریشم‌های هندی به اسم "گل بدن"( گول باندنه) بوده که سطح روی آن فقط از دورنگ (مثلا زعفرانی و سیاه) تشکیل می شد. از طرفی هم نوعی از کلاخی‌ها، در دو رنگ زعفرانی با زمینه سیاه تولید می‌شدند و تولید فراوان آن‌ها (توسط جناب #کلاقیچی) باعث شد که  جای ابریشمهای هندی گلبدن را بگیرند. واژه گلبدن در فارسی به صورت گلبندی و در زبان لکی و مینجائی و.. به صورت گلونی درآمد. به مرور زمان در بین فیلی‌ها واژه گلونی نه فقط برای پارچه‌های زعفرانی، بلکه برای تمام سربند‌های رنگی (غیر سیاه) به کار رفت.  🔹منبع: نشریه فرهنگی اجتماعی لور  https://t.me/thelurishacademy

برای گونگادین بهشت نیست نویسنده: علی میر دیرکوندی مترجم: غلام‌حسین صالح‌یار ناشر: چاپ اطلاعات نوبت چاپ: نخست - 1344 تهران پایگاه لرپژوهی - https://t.me/LurLogy نشانی سایت : http://www.Loor.ir https://www.Lurlogy.ir .