TURKONA.UZ

Renessans ta'lim universiteti xalqaro ilmiy-amaliy konferensiyaga taklif etadi /Renaissance University of Education offers international scientific and practical conference/ : Zoom. Yangi Renessans istiqbolida filologik-pedagogik tadqiqotlarning nazariy va amaliy ahamiyati /Theoretical and practical importance of philological-pedagogical research in the perspective of the New Renaissance/ Vaqti/Time: 20-09-2024 09:00 AM Islamabad, Karachi, Tashkent https://us06web.zoom.us/j/83087843277?pwd=rWYuSm6atfTvCd8Eb42awMycjNoG2H.1 Konferensiya Identifikatori/Conference ID: 830 8784 3277 Kod: 1

Олиб борган жангларини, Чингизни қаттиқ ҳурмат этганини, унинг руҳини шод этиш мақсадида Улуғтогда маёқ қўрғон қурдириб, унинг хотирасига улкан олов ёқиб, ўша қўрғон ёнида 1391 йилда , Тўхтамишхон билан жанг олдидан оташпарастлар маросимини ўтқазанидан хабарингиз борми? Сўнг келган санаси ва қанча черик билан келганлигини тошга ўйиб ёздириб қўйган. Мусулмон бўлиб, фатҳ қиличини кўтарган билан, қадим урфларни хам унутмаган экан. Олимлар бу маросимнинг ўтқазишида турли маъно борлигини айтмоқдалар. Чингизий Тўхтамишнинг устига лашкар тортиш учун қанчалик журъат керак бўлган тасаввур қилаверинг. Тошдаги ёзув табдили: "1.Бисмиллāхи-ар-рахимāнир-рахим 2.мāликул-мулкил қуддусул-хааққул му’минул-мухайминул, жаббāру 3.aл-қāдирул хакимул мумитул-хаййу 4. tarïq jeti jüz toqsan üčintä qoj 5. jïl jaznïŋ ara aj turannïŋ sultanï 6. temür beg üč jüz miŋ čerig bilä islam üčün toqtamïš qan bulγar 7. qanïqa jorïdï bu jerkä jetip belgü bolsun tip 8. bu obanï qopardï 9. täŋri nïsfät bergäy inšala 10. täŋri il kišigä raqmat qïlqaj bizni dua bilä 11. jad qïlqaj".

Амир Темур тарихини қозоқлар ва руслар синчиклаб археологик, антропологик, географик, тарихий ва жиҳатдан комплекс ўрганишяпти.

Туркий дунёнинг ягона алифбоси лойиҳаси якунланди Озарбайжоннинг Баку шаҳрида 9-11 сентябрь кунлари Халқаро туркий академия ва Турк лингвистик жамияти томонидан ташкил этилган умумий турк алифбоси бўйича комиссиянинг учинчи сессияси муваффақиятли якунланди. Туркий тиллар академиясининг маълум қилишича, йиғилишдан кўзланган асосий мақсад ушбу йўналишда олиб борилган тадқиқотлар ва комиссиянинг икки йиллик тажрибаси асосида туркий тиллар алифбоси бўйича қўшма лойиҳа устида ишларни якунлаш бўлган. Қайд этилишича, учрашувда олимлар томонидан илк бор 1991 йил таклиф этилган лотин алифбосига асосланган туркий дунёнинг ягона алифбоси ҳар томонлама муҳокама қилинган.

“Комиссия фаолияти натижасида 34 та ҳарфдан иборат умумий туркий алифбо бўйича келишувга эришилди. Таклиф этилаётган алифбонинг ҳар бир ҳарфи туркий тилларда учрайдиган алоҳида фонемани ифодалайди”, дейилади хабарда.

@platformauzb https://t.me/turkona_uz

Turkiy elatlardan yana biri ‒ abazinlar hisoblanadi. Ular Rossiyaning shimoliy hududlarida, Stavropol o‘lkasi, Kabardo-Balkiriya, Adigiyaning sharqida istiqomat qiligshadi. Abxaz-adigin xalqlariga mansubligi aytiladi. Abazinlar, shuningdek, Abxaziya, Turkiya, Iordaniya va Livan hududlarida ham yashashadi. Suratda: Abazin ayoli https://t.me/turkona_uz

Ota-bobolarimiz ishlatgan o'lchov va pul birliklari.

#Etnografiya #Taom TURKLARNING QADIMGI VATANLARI VA TAOMLARI XUNLAR KASHFIYOTI: Turklar mil.avv. neolit ​​davrida Oʻrta Osiyoga kelib oʻrnashib olgandan soʻng, Ural va Oltoy togʻlari orasidagi choʻl (dasht) hududini oʻzlariga ona yurt qilib tanlaganlar. Ot koʻchmanchi madaniyati shu yerda vujudga kelgan va rivojlangan. Turklar ot va qoʻy podalari bilan bahor oylarida keng o‘tloqli yaylovlarga koʻchib oʻtadi; Kuzda esa ular qurg'oqchil vodiylarga va ayniqsa, daryo bo‘ylariga tushadilar. Ular o‘tovlarda (chodirlarda) yashab, to'shaklarini o‘zlari to‘qiganliklari, zarur ko‘rpa-to‘shak va kiyim-kechaklarni o‘zlari to‘qiganlari uchun harakat qilishda hech qanday qiyinchilik tug‘dirmadi. Ularning taomlari bug‘doy unidan yog‘urilgan yog‘li, xamirli pishiriqlar, sut va sut mahsulotlari, ot va qo‘y go‘shtidan, ichimliklari esa biya sutidan tayyorlangan qimizdan iborat edi. Ular yashagan hududda meva va sabzavotlarning xilma-xilligi cheklanganligi sababli, ularning taomlari oddiy deb hisoblangan, ammo keyingi bo‘limlarda ko'rinib turganidek, bunday emas edi. Ular tayyorlagan va yaratgan ko‘plab taom nomlari bizning tilimizda, Ural, O‘rta Osiyo va Anado‘luda hozirgacha saqlanib qolgan. Koreyadan Markaziy Yevropaga cho‘zilgan cho‘llar (dashtlar)ga, Sibirdan Hind dengizigacha bo‘lgan uch qit’ada tarqalgan turklarning bir qancha taom nomlarini taqdim etishga harakat qilamiz. Qoraxoniylar davrida 1069-1073-yillarda Bag‘dodda Mahmud Koshg‘ariy tomonidan yozilgan “Devani lug‘atit turk” asaridagi xalq taomlarining nomlari quyidagicha: 1. Ayron [ayran]; 2. Arzuk; 3. Bekmaz [bəkmäz] – shinni; 4. Bulg‘ama [bulğama] – bir xil ovqat, uzum shinnisi; 5. Epmak – non; 6. Et – go‘sht; 7. Etmak [etmäk] – non; 8. Ichku [ičkü]; 9. Kakuk – qoqi, quruq meva; 10. Kag‘ut [kağut] – quvurilgan va maydalangan don uniga shinni shakar yoki shirin yong‘oq qo‘shib tayyorlanadigan taom. 11. Ko‘moch [kömač] – non turi; 12. Osh [aŝ] – taom, oziq-ovqat; 13. Oshliq [ašlıq] – bug‘doy, don; 14. Qatiq [qatıq]; 15. Qashiq [qašıq]; 16. Qovurma [qawurma]; 17. Quyma [quyma] – quymoq, bir xil non; 18. Suzma [süzmä];. 19. Tutmoch [tutmač] – ovqat tur; 20. Ugurt; 21. Yarma – qatlama. 22. Yem – taom, yemak: 23. Yog‘ [yağ]; 24. Yo‘g‘urt [yoğurt] – qatiq; 25. Yuvqa [yuwqa] – yupqa; 26. Cho‘rek [čörek]; 27. Shish [šiš] – shashlik, yaxna go‘sht. @akademik_til https://t.me/turkona_uz

DAVLATLAR BIRLIGI – DIL YAQINLIGI 30 Ağustos 2024, Jadid-media.uz https://t.me/jadidgzt/648 Almaz ULVI, turkolog olima, Ozarbayjon Men o‘zimni ozarbayjonlik o‘zbekday his qilaman. Chunki O‘zbekistonga o‘z uyimga borganday boraman, begonalik his qilmayman. O‘zbekiston bilan bog‘liq bir yaxshi xabar eshitsam, vatanim haqida eshitgan mujdam kabi quvonaman. Yaqinda O‘zbekiston va Ozarbayjon Prezidentlari­ning Ittifoqchilik munosabatlari to‘g‘risidagi shartnomani imzolashi esa yuragimga nurday kirdi. Bu ishda qadrdon do‘stlarning quchoqlashib ko‘rishgani kabi samimiyat bor. Ushbu Ittifoqchilik shartnomasi et bilan tirnoqday bir-biriga jipslashib ketgan o‘zbek va ozarbayjonlarning dil birdamligi bo‘lib imzolangani shubhasizdir. Qardosh o‘zbek xalqiga Mustaqillik bayrami muborak bo‘lsin! Do‘stlik rishtalari uzilmasin!

Siz doim qalbimizdasiz aziz Bobolar!