📚عصر دانائی و توسعه ایران - راستی

✍️ فائزه هاشمی و «قلعۀ حیوانات» جورج اورول | ۲۸ شهریور ۱۴۰۳ 🔹️همۀ بحث‌ها و حواشی نامۀ فائزه هاشمی رفسنجانی یک‌طرف، طرح این پرسش که انقلابیون و مبارزین راه آزادی چه میزان در عمل وفادار به دمکراسی باقی می‌مانند، یک‌طرف. ایشان در حقیقت، سؤال نمی‌کنند، بلکه رفتارهای غیردمکراتیک برخی از زندانیان هم‌بندشان برایشان تردیدی باقی نگذارده که بسیاری از آنان نمرۀ بالایی در دمکراسی نخواهند آورد. سال‌ها قبل از خانم هاشمی، اچ‌جی‌ولز، نویسندۀ انگلیسی، با مطالعۀ رفتار رهبران انقلاب‌های روسیه و چین نوشت: «هیچ انقلابی ختم به دمکراسی نمی‌شود؛ چون در انقلاب‌ها رهبرانی به‌قدرت می‌رسند که با آنان بجز خشونت، رفتار دیگری نشده و خشونت تنها رفتاری است که آنان می‌شناسند و دیر یا زود به‌سمت آن می‌روند». جورج اورول هم در رمان معروفش «قلعۀ حیوانات»، به همین نقطه می‌رسد. 🔹️رفتار شماری از مبارزین راه آزادی در زندان اوین، خانم هاشمی را مجاب کرده که ولز و اورول، خیلی هم بی‌راه نرفته بودند. با این تفاوت که خانم هاشمی معتقد است که هم‌بندی‌هایش حتی قبل‌تر از آن‌که به‌قدرت برسند، فاتحۀ دمکراسی را خوانده‌اند. 🔹️چون می‌دانست که مخالفینش بواسطۀ نگارش آن نامه، او را متهم به تبانی با نظام خواهند نمود، لذا در همان سطر نخست می‌نویسد که: «همچنان به باورهایی که باعث به‌زندان افتادنش شده، ایمان دارد». در جای‌جای نوشته‌اش هم رفتار انقلابیون زندانی را در پایمال‌کردن دمکراسی بی‌شباهت به رفتار نظام نمی‌داند. 🔹️آیا نگاه ناامیدانۀ خانم هاشمی به انقلابیون درست است؟ نگاهی به انقلاب خودمان بیاندازیم. چه تعداد از مبارزینی که علیه رژیم شاه مبارزه کرده و بعضاً هم سال‌ها در زندان بودند، بعد از انقلاب به آرمان‌های دمکراتیک همچون آزادی بیان، انتخابات آزاد، حاکمیت قانون، جرم نبودن انتقاد از حکومت، نبود زندانی سیاسی و غیره وفادار ماندند؟ آیا بجز مهندس بازرگان، شهید مطهری، آیت‌الله طالقانی و آیت‌الله منتظری، چه تعداد دیگر از مبارزین، پای دمکراسی ایستادند؟ آیا برای انقلابیون اعم از اسلامگرایان یا مارکسیست‌ها، آرمان‌های انقلابی‌شان مقدم بود، یا دمکراسی؟ البته امثال نلسون ماندلا، دکتر محمد مصدق، مهدی بازرگان، و آیت‌الله منتظری را داشته‌ایم که در قدرت پای دمکراسی می‌ایستند. اما بنظر می‌رسد اکثریت مبارزین سیاسی در آزمون دشوار وفاداری به دمکراسی بعد از رسیدن به‌قدرت خیلی سربلند بیرون نیامده‌اند.

شاخص‌های توسعه پایدار به عنوان ابزارهایی برای ارزیابی و مدیریت پایداری در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی طراحی شده‌اند. این شاخص‌ها به مدیران و سیاست‌گذاران کمک می‌کنند تا تأثیرات فعالیت‌ها را بر روی جوامع و محیط زیست بررسی کنند. در زیر به برخی از مهم‌ترین شاخص‌های توسعه پایدار اشاره می‌شود: 1. شاخص‌های اقتصادی رشد اقتصادی پایدار: اندازه‌گیری رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) به همراه ارزیابی تأثیرات آن بر منابع طبیعی. بهره‌وری منابع: نسبت تولید به مصرف منابع طبیعی، که نشان‌دهنده کارایی استفاده از منابع است. توزیع درآمد: بررسی نابرابری‌های اقتصادی و توزیع عادلانه ثروت در جامعه. 2. شاخص‌های اجتماعی کیفیت زندگی: ارزیابی معیارهایی مانند دسترسی به آموزش، بهداشت و خدمات اجتماعی. مشارکت اجتماعی: میزان مشارکت جامعه در فرآیندهای تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی. عدالت اجتماعی: بررسی نابرابری‌های اجتماعی و تبعیضات موجود در جامعه. 3. شاخص‌های زیست‌محیطی حفاظت از منابع طبیعی: اندازه‌گیری میزان حفاظت از اکوسیستم‌ها و تنوع زیستی. آلودگی محیط زیست: ارزیابی سطح آلودگی هوا، آب و خاک و تأثیرات آن بر سلامت عمومی. استفاده پایدار از انرژی: بررسی نسبت انرژی‌های تجدیدپذیر به کل مصرف انرژی. 4. شاخص‌های مربوط به گردشگری پایدار تأثیرات اقتصادی گردشگری: اندازه‌گیری درآمد حاصل از گردشگری و تأثیر آن بر اقتصاد محلی. رضایت گردشگران: ارزیابی نظرات و تجربیات گردشگران در مورد مقصدها. حفاظت از فرهنگ محلی: بررسی تأثیر گردشگری بر فرهنگ‌ها و سنت‌های محلی. این شاخص‌ها به طور کلی به شناسایی نقاط قوت و ضعف در فرآیندهای توسعه پایدار کمک می‌کنند و امکان برنامه‌ریزی بهتر برای آینده‌ای پایدارتر را فراهم می‌آورند

محاسبه خط فقر بدون در نظر گرفتن وضعیت مسکن شبیه شوخی است / ۲۶ میلیون ایرانی در نیازهای اساسی مانده‌اند دکتر مهدی پازوکی، اقتصاددان: ▪️وضعیت اقتصادی به شکلی است که حتی آن که مسکن دارد نمی‌تواند از پس هزینه‌های زندگی بر بیاید چه برسد به آن که مسکن ندارد. تاکید من بر این است که عدد ۲۰ میلیون بدون در نظر گرفتن هزینه‌های مسکن شبیه به شوخی است. همچنین فراموش نکنیم که راجع به درآمد ما در کشورمان، آمار دقیق نداریم. همه جای دنیا تولید ناخالص ملی با این روش محاسبه می‌شود که مخارج، درآمد و ارزش افزوده را کنار هم قرار دهند. اما ما در بخش درآمدی اطلاعات کافی نداریم. ▪️بنا بر آمار‌های دولتی، ۲۶ میلیون ایرانی توان برآورده کردن نیاز‌های اساسی خود را ندارند. اخیرا مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرده که در حال حاضر نرخ فقر ما معادل ۳۰ درصد است. این به معنای آن است که حدود ۲۶ میلیون نفر از ایرانیان توانایی برآورده کردن نیاز‌های اساسی خود را ندارند. درواقع، نرخ فقر شدید در ایران حدود ۵ درصد است... ادامه مطلب؛ https://fararu.com/fa/news/773367/محاسبه-خط-فقر-بدون-در-نظر-گرفتن-وضعیت-مسکن-شبیه-شوخی-است-۲۶-میلیون-ایرانی-در-نیازهای-اساسی-مانده%E2%80%8Cاند ▫️به كانال قواعدبازي..بپيونديد؛

وضعیت حکمرانی ایران بایزید مردوخی، اقتصاددان وي در گفتگو با بازاروما شاخص‌های بانک جهانی در رابطه با وضعیت حکمرانی ایران را روایت می‌کند.

جستجوی بازاروما در آمارهای بانک جهانی نشان داد که این آمارها، در رابطه با ایران به روز نیست.

ویدیو کامل گفتگو با بایزید مردوخی را در یوتیوب پانوراما ببینید. ▫️به كانال قواعدبازي..بپيونديد؛

*چين چگونه از شوك درماني گريخت؟* نويسنده؛ ایزابلا وبر به تعبیر نويسنده اين كتاب، شوک‌درمانی موجود در برنامه تعدیل ساختاری از رویکرد اسمیت انحراف پیدا می‌کند. این روند دیگر اقتصاد بازار آزاد نیست. با توجه به این که شوک‌درمانی، محور دکترین گذار در اجماع واشنگتن است؛ این نکته وبر در ترسیم ماهیت برنامه تعدیل ساختاری بسیار اهمیت دارد. در چارچوب شوک‌درمانی، تمام مراحل آزادسازی قیمت‌ها، خصوصی‌سازی، آزادسازی تجارت و تثبیت در قالب سیاست‌های پولی و مالی به یکباره و انفجاری اجرا می‌شود. از این رو، مجالی برای ظهور نهادهای پشتیبان بازار و دست نامرئی اسمیت فراهم نمی‌شود. در حالی که از نظر اسمیت، بازار به موازات «شکل‌گیری نهادهای تسهیل‌کننده مبادله بازار» «به تدریج» و «به آهستگی» شکل می‌گیرد.

https://t.me/Strategic_Planning_with_Raji/11595

اما برخلاف دیدگاه اسمیت، برنامه تعدیل ساختاری مدعی بود که با شوک‌درمانی تا سر حد مرگ می‌توان یک اقتصاد برنامه‌ریزی‌شده را تخریب کرد و با وجود فقدان نهادهای پشتیبان بازار، امکان ظهور یک اقتصاد بازار مؤثر را فراهم کرد. *به بیان دیگر، این بسته‌های سیاستی مبتنی‌بر شوک‌درمانی، اقتصاد بازار «خلق» نمی‌کند. بلکه، این، «نسخه‌ای برای تخریب» و نه سازندگی است*(وبر،1401: 47-51). كانال قواعدبازي..؛ https://chat.whatsapp.com/EOG7jaTQ0DF7FxUvRHs8aO

♦️جامعه‌شناسی تکثرگرا؛ مروری بر آرای سیدجواد میری! ✍دکتر محمدحسن علایی (جامعه شناس) مجموعه‌ی پژوهش‌های دکتر سیدجواد میری که با رویکردی علمی، و با گستره‌ی دانشی وسیع و از منظر جامعه‌شناختی به تبیین مؤلفه‌های هویت ایرانی پرداخته است مطمح نظر نگارنده این جستار بوده است. باشد که نگاه تکثرگرای ایشان موجبات ارتقای "جامعه‌شناسی تکثرگرا" را در ایران فراهم سازد. میری در پژوهش‌های خویش به مباحثی چون هویت؛ ایرانیت؛ تکثر و تجدد ایرانی؛ زبان و فرهنگ التفات داشته است. وی "نمونه آرمانی" پژوهشگری‌ست که نمی‌خواهد خود را ذیل یک روایت از ایرانیّت محدود کند. در این جستار به مرور برخی از آرای این جامعه‌شناس و پژوهشگر ایرانی خواهیم پرداخت. ✅️صورت‌بندی نظری رویکرد نوسهرودیانه! در بخشی از کتاب نظریه عام اصلاح دینی، میری ضمن اشاره به دو معنای "مله" و "ملت" به صورت‌بندی نظری رویکرد نوسهرودیانه پرداخته است: "اگر بخواهم از تاریخ فلسفه و حکمت در ایران مدد بجویم؛... یکی از بنیادی ترین ساحت های فلسفه اشراق این است که سه جریان "عقلانیت هلنی"، "وحی سامی" و "اشراقیات حکمت خسروانی" را ذیل نظریه اشراقی خویش مفصل بندی تئوریک کرد و در یک نظام فکری منسجم صورت بندی هارمونیک نمود. امروز آنچه ما به آن نیازمندیم، نوعی رویکرد "نوسهروردی" است که بتواند سه ساحت متمایز معاصر "جامعه ایرانی" را ذیل یک نظام فکری منسجم "سنتز" و صورت بندی نظری کند...البته پرسش سترگ این است که چگونه می توان رویکردی نوسهروری وار در عصر حاضر اتخاذ کرد؟" ✅️ روایت غیرانحصارگرایانه از ایرانیت، تکثر و تجدد ایرانی! می توان پذیرفت که میری در برخی آرای اهل اندیشه صاحب نام تشکیک کرده است اما تنها از چشم اهل نظر هست که می توان درنغلتیدن وی در وادی غرض ورزی‌ها و ارزیابی‌های شتابزده‌ از آرای ایشان را تشخیص داد. جنس مسئله میری نه فقط در مواجهه با امثال دکتر طباطبایی فقید که در سایر مواجهات وی نیز در حقیقت تذکار به نوعی انحصارگرایی در خوانش از ایرانیت؛ تکثر و تجددایرانی است چه از سنخ ایرانشهری آن و چه در سنخ باستان‌گرایی و سایر سنخ‌های آن. ✅️ضرورت پرهیز از پیش‌داوری‌های شناختی! میری از نوعی خطای شناختی در خصوص آرای برخی از اندیشمندان ایرانی سخن گفته است و نشان داده است که این نوع خطا در ساحت اندیشه چگونه آن‌ها را به وادی ناصواب پیش‌داوری در خصوص ایرانیت، تکثر و تجددایرانی کشانده است. به گواه آثار و اقوال میری می توان عنوان داشت که به درهم تنیدگی مفاهیم فلسفی و جامعه شناختی التفات دارد و به اهمیت سنت تاریخی و تراث حکمی مآثر فرهنگی خویش به عنوان یک متفکر اجتماعی خودآگاهی دارد؛ ✅️تأملاتی پیرامون مسئله نسبت زبان و ایران! ️ میری در آثار خویش پس از بیان ملاحظات نسبتا مفصل تاریخی چنین ابراز می کند: تمام ایرانیانی که در ذیل ایران قرار میگیرند یا در چارچوب مرزهای nation state یا چارچوب ملت دولت ایران قرار می‌گیرند، همه شان به یک نسبت ایرانی هستند، همه شان فرهنگشان، زبانشان، دین و آیین‌شان همه جز ملیت ایرانی حساب می‌شود. یعنی به این معنا همانقدر که زبان فارسی زبان ملیت ایران است، زبان ترکی هم زبان ملیت ایرانی است، زبان فارسی عربی هم زبان ملیت ایرانی است. میری می افزاید که زبان عربی، ترکی و فارسی زبان‌های تمدنی در گستره ی ایران بزرگ بوده اند. ✅دفاع از ️فرهنگستان جامع زبان‌های ایران! میری تاکید دارد به جای سخن راندن از ضرورت تأسیس فرهنگستان های متکثری چون فرهنگستان زبان کردی یا فرهنگستان زبان ترکی و...؛ در سایه ی سیاست گذاری های زبانی علمی و کارشناسی همه‌ی فعالیت‌ها ذیل یک فرهنگستان جامع زبان های ایران تعریف و عملیاتی گردد. ️میری در تأملات خویش در خصوص امر زبانی، از زبان با تعابیر گوناگون سخن گفته است که عبارتند از زبان ملی؛ زبان رسمی؛ زبان مشترک؛ زبان مادری. زبان ملی که شامل همه ی زبان‌های ملیت ایرانی اعم از کرد و لر و عرب و ...می باشد. زبان مشترک که زبان مشترک میان همه اقوام است. زبان مادری که زبانی هست که هر کس در آن زبان چشم به جهان می گشاید. ️✅️ نیل به کثرت در وحدت! میری به عنوان یک جامعه‌شناس جامع الاطراف مسئله کثرت در وحدت را کاویده و مورد امعان نظر قرار داده است وی ذیل مسئله ایران به صورت بندی آرای خویش پرداخته نگاه کل نگر و جز نگر را با هم تلفیق کرده است چرا که اساسا به ضرورت به رسمیت شناختن تنوعات قومی، زبانی، جنسیتی و ... ذیل ایده ی ایران باور دارد. ✅️"روایت های موازی در علوم انسانی" میری به مثابه "میلز ایرانی" در درسگفتارهای "مبانی جامعه شناسی" تعریف خود از چیستی جامعه‌شناسی، تمایز جامعه‌شناسی ایرانی و اروپایی و ... و  چیستی بینش جامعه شناختی را تشریح می کند. محتوای کلی این درسگفتارها در کتاب "روایت های موازی در علوم انسانی" به چاپ رسیده است.

سی فرآیندی که به وفاق ملی می‌انجامد محمود سریع القلم 1. نرخ تورم تک رقمی است؛ 2. چون نرخ تورم تک رقمی است، نیازی به دروغگویی نیست و راستگویی ستونِ اصلی وفاق است؛ 3. در انتخابات، مردم به احزاب و برنامۀ آنها رای می دهند و نه به افراد؛ 4. عامۀ مردم از هویتی شفاف، اولویت بندی شده و مورد اجماع برخوردارند؛ 5. اکثریتِ مطلقِ رسانه‌ها، غیردولتی هستند؛ 6. گروه‌ها و احزاب سیاسی در مسائل کلان فلسفی اجماع دارند و اختلاف آن­ها صرفاً در سیاست­ گذاری ها است؛ 7. رسانه‌ها درعلنی کردن فساد مالی از مراجع قضایی پیشروتر هستند؛ 8. مردم با اعتقاد و علاقه قوانین را رعایت می‌­کنند؛ 9. شهروندان برای سفر به خارج، چندان نیازی به ویزا ندارند؛ 10. ثبات شاخص‌های اقتصادی، شهروندان را تک شخصیتی و علاقه مند به همکاری کرده است؛ 11. شهروندان به کار و فعالیت خود متکی هستند و نه رانت اقتصادی و سیاسی؛ 12. زنانِ متخصص در کنارِ مردان متخصص، جزیی از تصمیم­ سازان کشور هستند؛ 13. مدیران و مجریان به کشور تعهد دارند و نه فقط به افراد؛ 14. بخش خصوصی حداقل هشتاد درصد تولید و خدمات را در اختیار دارد؛ 15. حکومت و عامۀ مردم، سرمایه ­داری و اقتصاد رقابتی را پذیرفته‌اند و به قواعد آنها پایبندند؛ 16. هر اقدامی در سیاست­ خارجی، فایدۀ اقتصادی برای کشور دارد؛ 17. به موجب حساسیت به اعتبار ملی، بخش خصوصی کالاهای با کیفیت صادر می‌کند؛ 18. شهروندان با حوصله، صبر، محبت و احترام به دیگران رانندگی می‌کنند؛ 19. آنقدر پول ملی ثبات دارد، کسی به انباشت طلا و ارز فکر نمی‌کند؛ 20. اگر مجریان اشتباه کنند، حداقل عذرخواهی و عموماً استعفا می‌دهند؛ 21. احترام و تصویرِ مثبتِ کشور در جامعۀ جهانی برای حکمرانان حیاتی است؛ 22. حسِ هم ­نوع دوستی میانِ مردم بسیار فراگیر است؛ 23. آنقدر شهروندان تعلق به وطن دارند که قبل ازموعد، مالیات خود را پرداخت می‌کنند؛ 24. به ندرت فردی یا خانواده‌ای به فکر مهاجرت می‌افتد؛ 25. بالاترین مصونیت را خبرنگارانی دارند که fact عرضه می‌کنند؛ 26. دولت، صرفاً نهادی برای خوب زندگی کردن و پول جمع کردن مجریان نیست؛ 27. در تعامل با همسایگان، اساس بر اعتماد، حذف ویزا و تبادل گستردۀ کالا و خدمات است؛ 28. تفکیکِ قوا به معنای حقوقی و سیاسی آن تحقق یافته است؛ 29. تسهیل سرمایه­ گذاری خارجی و مناسباتِ شفافِ مالی مورد اجماعِ همه دولت‌هایی است که به قدرت می رسند؛ 30. به واسطۀ تک­ رقمی بودن نرخِ تورم، شهروندان نگرانِ آینده نیستند. ارسال نظر کانال تلگرام👇 @sariolghalam

نرخ خط فقر در تهران دوبرابر حداقل دستمزد است *شاغلان فقیر تنها ماندند* مقصود فراستخواه، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، در ابتدای این نشست از احتمالاتی برای آینده فقرونابرابری در ایران و شش کلان‌روند و چهار عدم قطعیت گفت که بر شرایط آینده ایران مؤثر است. به گفته او اولین کلان‌روند، قرار گرفتن یک‌چهارم جمعیت ایران و نیمی از جمعیت سیستان و بلوچستان زیر خط فقر است: «این موضوع که در کشور استان‌های به‌شدت فقرزده داریم کلان‌‌روند وحشتناکی محسوب می‌شود؛ استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان، چهارمحال و بختیاری، خراسان شمالی، آذربایجان غربی، هرمزگان و... که به‌شدت با فقر درگیرند. کلان‌روند دوم مربوط به روند افزایشی فقر است. فقر تصادفی رخ نداده است که طی چندسال بتوان آن را کنترل کرد. گفته شده است که از سال 1390 تا 1402، حدود 10 میلیون به آمار فقرا اضافه شده که آمار مهیبی است. نتیجه مطالعات دوستان این بود که فقیر شدن همگانی می‌شود؛ چون علاوه بر نداشتن رشد اقتصادی، نرخ تورم بالایی هم داریم و این بیماری‌های مزمن اقتصادی باعث می‌شود فقر همگانی شود.» فراستخواه کلان‌روند سوم را زنانه‌شدن فقر در سال‌های اخیر معرفی کرد. او با استناد به یکی از گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرد که دهک‌های یک تا سه جامعه مطلقاً دیگر نمی‌توانند مسکن تهیه کنند: «از طرف دیگر دهک‌های سه تا پنج هم به میزان قابل توجهی نمی‌توانند مسکن تهیه کنند؛ یعنی پنج، شش دهک در ایران از بازار مسکن اخراج شده‌اند.» این جامعه‌شناس در ادامه از چهارمین کلان‌روند هم نام برد که به اعتقاد او مربوط به اشکال مختلف نابرابری است که به‌خصوص در استان‌های مرزی و محروم به خوبی دیده می‌شود: «پنجمین کلان روند هم مربوط به فقر قابلیتی است؛ مثل فقر فرهنگی، اجتماعی و آموزشی. در مناطق محروم نابرابری‌های وحشتناک و اساسی در امکان‌های یادگیری وجود دارد. آخرین کلان‌روند هم مربوط به خصوصی‌سازی نهادهای عمومی است. چطور ممکن است تامین کالاهای عمومی مانند آموزش و سلامت که وظیفه دولت است، برعهده خانواده‌ها و دست نامرئی بازار قرار داده شود؟» فراستخواه در ادامه، چهار شرایط عدم قطعیت سیاسی، اجتماعی، دیپلماسی و اقتصادی ایران را مطرح کرد که در آینده ایران در زمینه فقرونابرابری باید در نظر گرفته شود. به گفته او اولین آن، عدم قطعیت سیاسی است. از دیدگاه این جامعه‌شناس باید به این پرسش پاسخ داد که گشایش‌های محدود سیاسی بخشی از حکمرانی است یا باز هم مستعجل و ناپایدار خواهد بود: «آیا در این گشایش‌های محدود مشکلات نظام بانکی همچنان وجود دارد؟ آیا با وجود این شرایط می‌توان فقر را برطرف کرد؟» از نگاه مقصود فراستخواه، دومین عدم قطعیت مربوط به حوزه دیپلماسی است ..

ادامه مطلب؛ https://hammihanonline.ir/fa/tiny/news-20183

كانال قواعدبازي؛ https://chat.whatsapp.com/EOG7jaTQ0DF7FxUvRHs8aO

🔺پروانه سلحشوری: هیچ عقل سلیمی نمی‌پذیرد حقوق به ریال باشد و هزینه‌ها به دلار. حقوق‌ها، قیمت و کیفیت کالا و خدمات را مثل کشورهای حاشیه خلیج فارس کنید، آن‌ وقت به فکر آزادسازی قیمت بنزین باشید. 🔹به قول دکتر فرشاد مومنی “به عواقب شوم گرانی بنزین نیز بیاندیشید”. #تحلیل_زمانه 🌍 @TahlilZamane

⭕️نبش قبر توسعه

درباره کتاب “توسعه، چگونه؟”

♦️حسین انتظامی که یکی از چهره‌های به یاد ماندنی انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم بود، اخیرا کتابی را روانه بازار کرده است که «توسعه، چگونه؟» نام دارد. این کتاب چکیده‌ای از مجموعه‌ ۶ جلدی و ۶ ‌هزار صفحه‌ای «۷۰ سال برنامه‌ریزی توسعه در ایران» است که شامل ٢٠٢ گزارش و مقاله علمی می‌شود.

مسأله توسعه

۶۰ سال پیش مک لئود، کارشناس آمریکایی که از طرف دانشگاه هاروارد برای بررسی نظام برنامه‌ریزی و دیوان‌سالاری ایران دعوت شده بود، اشکالات را به شرح زیر فهرست کرد: «بودجه‌ریزی نادرست، تداخل وظایف شورای تصمیم‌گیر با وظایف وزارتخانه‌ها و وجود نهادهای مستقل اداری مانند شرکت‌های دولتی». سازمان برنامه‌و‌بودجه، مجموعه‌ای ۶ جلدی با عنوان «۷۰ سال برنامه‌ریزی توسعه در ایران» را منتشر کرده است. کتابی که همه سیاست‌گذاران و مدیران لازم است بخوانند تا متوجه شوند، چرا راهبرد توسعه نداریم و علت ناکامی برنامه‌ریزی در ایران چیست. آقای انتظامی تصمیم می‌گیرد، خلاصه‌ای از این کتاب را تهیه و منتشر کند. در خلاصه‌سازی، دو رویکرد وجود دارد: یکی آن است که چکیده هر یک از اجزا ارائه شود و دومی آن است که برگرفتی از آنها، یعنی روح حاکم بر مجموعه روایت شود. در کتاب انتظامی، تلفیقی از دو رویکرد برگزیده شده است.

چند نکته که حسین انتظامی در مقدمه کتاب به آن اشاره کرده است:

❇️اسکلت‌بندی همه پژوهش‌ها تقریباً یکسان است اما در ابتدای هر جلد، ساختار مطالعاتی آن موضوع بیان شده است. یکی از ضعف‌های این مجموعه، فقدان جمع‌بندی است. ❇️این مجموعه ارزشمند کاستی‌هایی هم دارد. ازجمله وجود مقالات و اطلاعات کهنه که ای ‌کاش تاریخ نگارش هر مقاله نیز می‌آمد. بعضاً شاهد تکرار محتوا نیز هستیم. ❇️خروجی پژوهش‌های کشور، چه در دانشگاه‌ها و چه در سایر مراکز پژوهشی، اشکالات متعددی دارند. ازجمله استفاده از کلمات قلمبه-سلمبه در عنوان (شاید با هدف مرعوب کردن مخاطب!) و از آن مهم‌تر، انتخاب روش تحقیق نامناسب است. در تیم پژوهش به استاد روش تحقیق هم نیازمندیم. او می‌داند که برای موضوع و نوع داده‌ها و هدف پژوهش، کدام روش از دو روش اصلی (کمی‌وکیفی) و کدام اسلوب از میان چندین روش و کدام نرم‌افزار مناسب‌تر است و در هر بخش از پژوهش، کدام روش مکمل به کار می‌آید. ❇️ به سازمان برنامه و بودجه پیشنهاد می‌شود، متن کامل این ۶ جلد (به‌ویژه نسخه متنی) را روی وب‌گاه سازمان منتشر کند. ❇️در رویکرد دوم (ارائه خلاصه هر مقاله) که در نشانی یاد شده آمده است، خلاصه بعضی مقالات و به منظور دیده نمی‌شود. این بدان ‌معنا نیست که فاقد حرف حساب بوده‌اند بلکه از غایت تخصصی بودن یا صداق جزیی بودن است. ❇️مخاطب این کتاب مدیران‌اند؛ چه در بخش عمومی و چه کارآفرینانی که در بخش خصوصی شاغل‌اند: بنابراین از تکرار واضحات، خودداری و سعی بر ایجاز حداکثری شده است تا امکان و فرصت مرور آن را داشته باشند. پیشنهاد می‌شود با ملاحظه فهرست مقالات (انتهای کتاب) مقالات مرتبط با حوزه کاری یا علاقه خود را انتخاب و اصل آن را مطالعه فرمایند. ❇️ بعضی از پیشنهادهایی که در این مجلدات داده شده از سوی کسانی است که تجربه‌ای ممتد داشته‌اند و عقل حکم می‌کند به آنها اعتنا شود. این پیشنهادها بعضاً ساختار شکنانه‌اند و بدیهی است، افراد ترسو یا دهن‌بین حاضر نیستند ریسک اجرای آن را قبول کنند. به‌عنوان مثال: حذف برنامه‌ریزی پنج ساله (به مفهوم مناسکی رایج آن)، واگذاری اختیار برنامه‌ریزی به شورای عالی اقتصاد (به‌جای مجلس) ❇️بسیاری از توصیه‌های این کارشناسان در سندهای بالادستی وجود دارد اما اجرا نمی‌شود. مشکل در جایی دیگر است: ما عادت داریم همه انرژی خود را در مرحله سندنویسی، ارائه رهنمود یا دستور تخلیه کنیم سپس به خانه برویم! این از فرهنگ خطابه ناشی می‌شود. ❇️مساله توسعه ایران (و احتمالاً هر کشوری) به فیل‌شناسی در تاریکی می‌ماند. آنکه پژوهشگر یا مدیر در حوزه آب بوده، مساله آب را حیاتی می‌داند و نقطه عزیمت راه‌حل او، آب است. دیگری که کار آمار می‌کند، اطلاعات و آمار را نقطه آغاز می‌پندارد. آنکه در فرهنگ، ریشه و سابقه دارد مسائل فرهنگی را و … . ❇️شناسایی راه‌حل به مقدمه‌ای واجب نیاز دارد: فهم دقیق مساله. آقای دکتر مجتبی لشکربلوکی در کتاب ارزشمند (استراتژی توسعه در ایران) چکیده و دیدگاه‌های آنان را به زبانی غیرپیچیده بازگو کرده به‌علاوه راهکارهایی نیز پیشنهاد داده است. این کتاب جمع‌وجور از میان انبوه آثار متعدد درباره توسعه، کاربردی‌تر است و پیشنهاد می‌کنم، خوانندگان گرامی حتماً آن را نیز بخوانند. ❇️ این رساله قرار است راه‌حل بدهد نه روضه بخواند. ضمناً راه توسعه کشور به هیچ‌وجه کپسولی نیست. راهی سخت و هزاتو است. 🔺برای خواندن ادامه این مطلب به سایت سازندگی مراجعه کنید https://saazandegi.ir/نبش-قبر-توسعه/