Ilm-najot

Bugun 20-sentyabr 2024-yil, juma. 🎊 BAYRAMLAR:🎊 🌏 Butunjahon guruch kuni. 🌏 Jamiyatga foydali insonlar kuni. 🌏 Xalqaro studentlar sporti kuni. 🎉MILLIY BAYRAMLAR:🎉 🇺🇸 AQSh - Bolalarga g‘amxo‘rlik qilish kuni. 🇧🇾 Belorussiya - Bojxona xodimlari kuni. 🇩🇪 Germaniya - Bolalar kuni. 🇮🇳 Hindiston - “Nuakhay” hosil bayrami. 🏳 Janubiy Osetiya - Mustaqillik kuni. 🇳🇵 Nepal - Konstitutsiya kuni. 🇦🇿 Ozarbayjon - Neftchilar kuni 🇰🇬 Qirg'iziston - Tadbirkorlar kuni. 🇹🇭 Tailand - Milliy yoshlar kuni. 🇻🇪 Venesuela, 🇵🇪 Peru, 🇺🇾 Urugvay - So'z erkinligi kuni. ⚜ VOQEALAR:⚜ 📌622 - Muhammad s.a.v va uning izdoshlari Makkadan Madinaga ko'chishdi (hijrat). 📌1066 - Fulford jangi. 📌1187 - Salohiddin salibchilarga qarshi Quddusni qamal qilishni boshladi. 📌1519 - Fernand Magellan ekspeditsiyasining boshlanishi. 📌1792 - Fransiyada nikohdan ajrashishga ruxsat berildi. 📌1870 - Italiyaning birlashishi yakunlandi. 📌1909 - Angliya parlamenti ingliz va golland tillarini rasmiy til sifatida tan olgan Janubiy Afrika Konstitutsiyasini tasdiqladi. 📌1917 - Kanada parlamenti frontda jang qilayotgan askarlarning onalari, xotinlari va singillariga ovoz berish huquqini berdi. 📌1946 - Birinchi Kann xalqaro kinofestivalining ochilish marosimi bo’lib o’tdi. 📌1979 - Yuqori energiyali nurlanishni qayd etish uchun orbitaga astronomik rasadxona chiqarildi. 📌1979 - Imperator Bokassa I taxtdan tushirildi. 📌1990 - Janubiy Osetiya Gruziyadan ajralib chiqqanligini e'lon qildi. 📌1992 - referendumda Fransiya fuqarolarining ko'pchiligi mamlakatning Yevropa Ittifoqiga qo'shilishi uchun ovoz berdi. 📌1993 - Ozarbayjon parlamenti MDHga a'zo bo'lish to'g'risida qaror qabul qildi. 📌1996 - Samarqandda qadimiy Afrosiyob shahar xarobasida qazish ishlari olib borgan fransuz arxeologlari topilmalari ko’rgazmalari ochildi. 📌2008 - Marriott mehmonxonasidagi terakt. 🎁 TAVALLUDLAR:🎁 🎈1778 - Faddey Bellinsgausen (1852) - rus dengizchi, Antarktidani kashf etganlardan biri. 🎈1833 - Ernesto Teodoro Moneta (1918) - italiyalik jurnalist, Tinchlik uchun Nobel mukofoti sovrindori (1907). 🎈1865 - Lyubor Niderle (1944) - chexiyalik arxeolog, etnograf, slavyan tarixchisi va antropolog. 🎈1903 -  Boris Brovsin - O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan san'at arbobi, dirijyor va kompozitor. 🎈1908 - Okladnikov Aleksey (1981) - rus arxeologi, tarixchi va etnograf FA akademigi (1968 yildan). 🎈1919 - Mamadali Topivoldiyev (1969) - Ikkinchi jahon urushi qatnashchisi, Belorussiyadagi partizanlar brigadasida razvedka boʻlinmasi komandiri, Sovet Ittifoqi qahramoni (1944). 🎈1920 - Mirzamahmudov Mannaf (2002) - pediatr O'zbekistonda xizmat ko'rsatgan fan arbobi (1980). 🎈1934 - Sofi Loren - Mashhur italyan aktrisasi. 🎈1948 - George Raymond Richard Martin - amerikalik fantast yozuvchi, ssenariychi, produser va muharrir. 🎈1958 - Gʻasson Masʼud - Suriyalik aktyor va kinorejissyor. 🎈1958 - Rustam Azimov - "Oʻzbekinvest" eksport-import milliy sugʻurta kompaniyasi raisi. 🎈1959 - Rahmatjon Qurbonov - O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan artist. 🎈1971 - Henrik Larsson - shved futbolchisi, UEFA Chempionlar Ligasi g'olibi (2006). 🎈1988 - Xabib Nurmagomedov - Rossiyaning aralash yakkakurash ustasi, yengil vazn toifasida UFC chempioni (2018). 🎈1993 - Yulian Draksler, nemis futbolchisi, jahon chempioni (2014). 🎈1994 - Uollis Day - britaniyalik kino va televidenie aktrisasi, model. https://t.me/ustozlar_uzbekistan

1735-ЙИЛГИ ЖАҲОН ХАРИТАСИДА ЎЗБЕКИСТОН НОМИ БЎЛГАН. Уюшмаган хонликлар мавжуд бўлишига қарамай, Ўрта Осиё минтақаси 16-18 асрларда тузилган тарихий, сиёсий ва этник хариталарда ва глобусларда «Ўзбекистон» номи билан ёзилган Ғарбий Европада.

Ушбу хариталардан бири - Nova Maris Kaspiiyet Regionis Usbeck (Каспий денгизи ва Ўзбеклар мамлакати харитаси) Пётр I саройида хизмат қилган Голландиялик картограф Авраам Маас томонидан тузилган ва 1735 йилда Нюрнбергда нашр этилган: Унда бутун Марказий Осиё ҳудуди пушти рангга бўялган ва УЗБЕК номи билан белгиланган [Маас, 1735]. Ҳозирда 200 дан ортиқ бундай харита ва глобусларнинг нусхалари тўпланган бўлиб, уларда Марказий Осиёнинг бутун ҳудуди Ўзбек (USBEK, USBESK, Usbechia, Usbecia ) дея лотин ёзувида ёзилган.

Бу номларнинг барчаси топоним сифатида берилган, яъни. сиёсий бирлик - давлат ёки мамлакат номи. https://t.me/joinchat/AAAAAE_Q1cp0E05RE0WKBg

Sharof Rashidovich Rashidov (1917-1983) Davlat arbobi, o‘zbek yozuvchisi, Sotsialistik Mehnat Qahramoni (1974), O‘zbekiston SSR Kompartiyasi MQning Birinchi Kotibi (11-si, 1959-1983), O‘zbekiston SSR Oliy Soveti Prezidiumi Raisi (4-si, 1950-1959) Markaziy Osiyo | Library | Science

🇹🇲 Туркманистон 2 миллиард долларга автомобиль йўли қуришни режалаштирмоқда Хитойнинг "Sinohydro Bureau 12" компанияси ва Туркманистоннинг "Ожар Азия" компанияси Серахс-Мари-Серхетобод автомобиль йўлини қуриш лойиҳаси бўйича рамка битимини имзолади, деб хабар берди Туркманистон халқаро ахборот маркази. Узунлиги 450 километр ва эни 50 метр бўлган саккиз қаторли тезюрар йўл қурилиши қиймати 2 миллиард доллардан ошиқроқ баҳоланмоқда.

Лойиҳани молиялаштириш манбалари аниқланмаган. Айни пайтда Хитой, Германия, Бирлашган Араб Амирликлари ва Буюк Британиянинг молия институтлари билан музокаралар олиб борилмоқда.

Markaziy Osiyo | Library | Science

Bugun 19-sentyabr 2024-yil, payshanba. 🎉 BAYRAMLAR:🎉 🏴‍☠ Xalqaro dengiz qaroqchilari kuni (Norasmiy). ☺️ Smaylikning tug‘ilgan kuni. 🎊MILLIY BAYRAMLAR:🎊 🇺🇸 AQSh - Saylovchilarni ro‘yxatga olish kuni. 🇮🇳 Hindiston - Ganesh Chaturthi bayrami. 🇮🇪 Irlandiya - Qahva kuni. 🇲🇩 Moldova - Fuqaro avatsiyasi xodimlari kuni. 🇳🇵Nepal - Konstitutsiya kuni. 🇳🇱 Niderlandiya - Niderlandiya shahzodasi kuni. 🇷🇺 Rossiya - Qurolsozlar kuni. 🇰🇳 Sent-Kits va Nevis - Mustaqillik kuni. 🇸🇰 Slovakiya - Birinchi Slovakiya Milliy Kengashini xotirlash kuni. 🇨🇱 Chili - Armiya kuni. 🇹🇭Tailand - Muzeylar kuni. 🇹🇷 Turkiya - Faxriylar kuni. 🔰 VOQEALAR:🔰 🌀1356 - Angliyaliklar Puatye jangida fransuzlarni mag'lubiyatga uchratishdi. 🌀1618 - Plzen qamalining boshlanishi. 🌀1648 - Fransuz olimi Blez Paskal atmosfera bosimi mavjudligini isbotladi. 🌀1841 - birinchi xalqaro temir yo‘l qurildi (Strasburg-Bazel). 🌀1888 - Belgiyaning Spa kurortida ilk bor go‘zallik tanlovi bo'lib o‘tdi. 🌀1893 - Yangi Zelandiyada dunyoda birinchi boʻlib ayollarga saylov huquqi berildi. 🌀1921 - Turkiya Buyuk Millat Majlisi Mustafa Kemal poshshoga “Marshal” va “G‘oziylik” unvonini berdi.  🌀1928 - Nyu-Yorkda Mikki Maus multfilmning premyerasi bo'lib o'tdi. 🌀1935 - Natsistlar Germaniyasi tomonidan yahudiylarning davlat doiralarida ishlashi man etildi. 🌀1941 - Kiyevning fashistlar tomonidan egallanishi. 🌀1944 - Finlyandiya va SSSR o'rtasida Moskva sulh shartnomasi imzolandi. 🌀1956 - Toshkentda “Paxtakor” o‘zining ilk xalqaro o‘rtoqlik uchrashuvida maydonga tushdi. 🌀1969 - Mi-24 vertolyotining birinchi parvozi. 🌀1982 - Skot Falman tomonidan “Smaylik”(elektron belgi) o‘ylab topildi. 🌀1985 - Meksika poytaxti Mexikoda yuz bergan 8.2 magnitudali yer silkinishida 10 mingdan ortiq kishi vafot etdi. 🌀2000 - Berlindagi Reyxstagga o‘t qo‘yishga urinish. 🌀2006 - Tailandda davlat to'ntarishi sodir bo‘ldi. 🌀2017 - O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev BMT Bosh Assambleyasining 72-sessiyasida nutq so'zladi. 🌀2017 - Meksikadagi Puebla zilzilasi, taxminan 370 kishi halok bo‘ldi. 🌀2021 - Kanar orollarida Kumbre Vyexa vulqoni otila boshladi. 🌀2022 - 8-sentyabrda vafot etgan Yelizaveta II Londondagi Vindzor qasridagi Avliyo Jorj ibodatxonasidagi qabrga dafn qilindi. 🎁TAVALLUDLAR:🎁 🎈86 - Tit Eliy Sezar Antonin (161) - qadimgi Rim imperatori (138-161). 🎈1551 - Genri III Valua (1589) - Fransiya qiroli (1574 yildan), Polsha qiroli va Litva Buyuk knyazi (1574 yildan). 🎈1724 - Nikita Demidov (1789) - rus sanoatchisi, xayriyachi, Tagil fabrikalarining egasi. 🎈1888 - Vsevolod Ivanov (1971) - rus yozuvchisi, tarixiy hikoyalar muallifi. 🎈1911 - Semyon Lipkin (2003) - rus shoiri, tarjimon, Qalmogʻiston xalq shoiri (1968), Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan madaniyat xodimi (1968). 🎈1911 -  Uilyam Golding - Angliyalik yozuvchi, Nobel mukofoti sohibi (1983). 🎈1917 - Anikushin Mixail Konstantinovich - haykaltarosh, Rossiya Federatsiyasi Badiiy Akademiyasi haqiqiy a’zosi (1962). 🎈1926 - Masatoshi Koshiba - yapon fizigi, Nobel mukofoti sohibi (2002). 🎈1949 - Herold Rooʻd - AQShlik sharqshunos va siyosiy sharhlovchi. 🎈1967 - Aleksandr Karelin - rus klassik uslub kurashchisi, jahon, Yevropa va Olimpiya chempioni, siyosatchi. 🎈1969 - Konstantin Szyu - sovet, rus va avstraliya bokschisi, jahon chempioni. 🎈1982 - Yelena Zamolodchikova - rus gimnastikachisi, ikki karra jahon va Olimpiya chempioni (2000). 🎈1990 - Yuliya Jima - ukrainalik biatlonchi, Olimpiya chempioni (2014). 🎈1993 - Poyonov Temurbek - O‘zbekiston yoshlar ittifoqi Markaziy Kengashi raisi v.b. (2023-yil 15-martdan). https://t.me/ustozlar_uzbekistan

🇩🇪 Германия Марказий Осиёнинг суверенитети учун ўта муҳим – Олаф Шольц Жорий йилнинг 15-17 сентябрь кунлари расмий ташриф билан Марказий Осиёда, айнан, Ўзбекистон ва Қозоғистонда бўлган Германия канцлери Олаф Шолс Марказий Осиё давлатлари суверенитети ҳақида гапирди.

Унга кўра, Марказий Осиё агар Германия билан муносабатларини мустаҳкамлаб олса, улар ўз мустақиллиги ва суверенитети устида ишлашлари осон бўлади. “Марказий Осиё билан ҳамкорлик масаласига келсак, шуни такидлаш керакки, биз уларни қўллаб-қувватлашни, сиёсий ва иқтисодий ҳамкорликни давом эттирамиз. Бу улар учун яхши ҳабардир. Улар Германия билан яқинлашса, ўз мустақиллиги ва суверенитети устида ишлашлари осон бўлади”, деган у.

Каналга уланиш👇 @centerasiastudy

Fundamentalizm nima? Fundamentalizm – biror taʼlimot aqidalarining, ilohiy kitoblardagi tushunchalarning dastlabki, sof holatini saqlab qolishni astoydil himoya qiladigan, ularni majoziy maʼnoda talqin etishni rad qiladigan ijtimoiy, mafkuraviy, diniy qarashlar majmuini anglatuvchi tushuncha.

Fanda bu atama ilk bor Yangi davr falsafasi vakillari F.Bekon, R.Dekart va J.Lokk singari faylasuflar asarlarida qoʻllangan. Ular bilish masalasida, agnostik falsafani tushuntirishda fundamentalizmni keltirib oʻtgan. Bu tushuncha siyosiy maqsadlarda ilk bor XX asr boshida amerikalik protestantlarning bir guruhi tomonidan qoʻllana boshlandi. Ular xristianlikning fundamental aqidalarini sof asosda qayta tiklash va bunda muayyan eʼtiqod bilan bogʻliq nazariyalarni qabul qilish hamda boshqalaridan tamomila voz kechishni talab qilib chiqadi.

Batafsil: https://telegra.ph/Fundamentalizm-nima-04-06 Markaziy Osiyo | Library | Science

🇰🇬​​​​Қирғизистоннинг бундан олдинги бешта президенти ҳам лавозимидан кетганида 61 ёшда бўлган: - Аскар Акаев (1944 йилда туғилган) - 2005 йилда инқилоб натижасида кетган; - Курманбек Бакиев (1949 йилда туғилган) - 2010 йилда инқилоб натижасида кетган; - Роза Отунбаева (1950 йилда туғилган) - 2010-2011 йилларда муваққат президент бўлган; - Алмазбек Атамбаев (1956 йилда туғилган) - 2017 йилда ваколати тугагач президентликдан кетган. - Сооронбай Жеэнбеков (1957 йилда туғилган) 2020 йилда ваколати тугамасдан президентликдан кетган. Ps: Ҳозирги президент Садир Жапаров эса 54 ёшда (1968). Унинг ваколат муддати қачон якунланади худо билади. Хуллас, рекорд янгиланадиганга ўхшайди. Каналга уланиш👇 @centerasiastudy

Sobir Kamolovich Kamolov (1910-1990) O‘zbekiston Kommunistik partiyasi Markaziy qo‘mitasi Birinchi kotibi (1957-1959) Markaziy Osiyo | Library | Science

Buxoroning so‘nggi amiri Olimxonning 1930-yillarda Washington Post gazetasining amerikalik jurnalistlari bilan qiziqarli surati, Kobul Library @centerasia_library Kanalga ulanish @centerasiastudy