پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری

📣 فرهنگسرای اندیشه و موسسه حامی، با همکاری خانه اندیشه‌ورزان برگزار می‌کنند: ✅سلسله نشست‌های علوم انسانی و مسائل جامعه ایرانی ▫️ نشست پنجم: 🔹 دانش آکادمیک سیاست‌گذاری و مسایل ایران امروز 🔸 میهمانان: ➖ دکتر کیومرث اشتریان؛ عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ➖ دکتر هادی نیلفروشان؛ عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی ➖ دبیر نشست: دکتر مالک شجاعی ▪️ زمان: یکشنبه، ۱ مهر ۱۴۰۳ | ساعت ۱۶ ▪️ مکان: خیابان شریعتی، نرسیده به پل سیدخندان، بوستان شهید منفرد نیاکی، فرهنگسرای اندیشه. @haameeorg @andishe_farhangsara

✅طرح درس مقدمه‌ای بر علم و دین برای ترم پاییز سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ 👨‍🎓رشته کارشناسی ارشد علم و دین ❇️استاد درس: دکتر جواد درویش آقاجانی ☑️پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری

🔹مدرسه تخصصی میان‌رشته‌ای تجربه نزدیک به مرگ؛ توهم یا واقعیت؟ 🔸با حضور استادان برجسته داخلی و خارجی در رشته‌های پزشکی، فلسفه و الهیات 🔺با صدور گواهی معتبر 🔴 تخفیف ویژه (70 درصدی) برای اساتید دانشگاه و عموم دانشجویان و طلاب ▪️زمان رویداد: 29 و 30 شهریور 📍مکان رویداد: مشهد، مرکز همایش‌های بین‌المللی شهدای سلامت ✅ حضوری و مجازی ✅ 🧭 جزئیات و ثبت نام تا 20 شهریور از طریق لینک زیر: https://andishehrezvan.ir/?p=5065 ♦️در صورت هرگونه مشکل در ثبت نام به @Andisheh_rezvan در ایتا پیام دهید. @andishehrezvan_official https://eitaa.com/ISP_NDE

تکامل تقسیم کار اجتماعی؛ و آینده‌ی انسان پژوهشی بر روی مورچه‌ها، که نتایج آن در نیچر منتشر شده، می‌تواند منشأ تکامل تقسیم کار اجتماعی در انسان را نیز تبیین کند. همچنین تغییراتی کیفی را در آینده‌ی تکامل انسان نشان می‌دهد. مورچه‌ها گونه‌های بسیار متنوعی دارند تا جایی‌که تاکنون نزدیک به ۱۶هزار گونه شناسایی شده است. در برخی کلنی‌ها تقسیم کار بیشتر است و دسته‌های متمایزتری از مورچه‌ها، که هر دسته تخصص خاصی دارند، یافت می‌شود. جمعیت کلنی مورچه‌ها نیز در این گونه‌ها یکسان نیست و در برخی گونه‌ها، کلنی‌ها بسیار پرجمعیت‌اند و در برخی کم‌جمعیت. پرسش نخست این است که چه رابطه‌ای میان بزرگی جمعیت و میزان تقسیم کار اجتماعی وجود دارد؟ در این پژوهش بر روی نمونه‌ای بسیار بزرگ که شامل ۷۹۴ گونه می‌شد این رابطه را مطالعه کردند و دریافتند مطابق انتظار هر چه جمعیت کلنی بیشتر باشد کاست‌ها یا طبقات نیز در کلنی‌ها بیشتر است، به این معنا که هر طبقه تخصص خاصی دارند. تا به اینجا قابل پیش‌بینی بود. در انسان‌های شکارچی‌گردآور تعداد زیرگروه‌هایی که هر گروه در حوزه‌ای متخصص باشند کمتر از انسان‌هایی است که در شهرهای پرجمعیت زندگی می‌کنند. در شهرهای بزرگ نه تنها انواع بسیار متنوعی از شغل‌ها وجود دارد بلکه حتی در هر شغل نیز تخصص‌های متنوعی شکل گرفته است. به عنوان نمونه‌ای ملموس در پزشکی ده‌ها تخصص و زیرتخصص وجود دارد. پرسش دوم این است: آیا افزایش جمعیت در کلنی باعث افزایش تعداد تخصص‌ها شده یا برعکس، با شکل‌گیری تخصص‌ها جمعیت کلنی‌ها افزایش یافته است؟! پاسخ پژوهشگران این است که ابتدا جمعیت کلنی‌ها اضافه شده و سپس تخصص‌های جدید به‌وجود آمده‌اند. در موجودات پرسلولی نیز قاعده‌ی مشابهی داشته‌ایم و به عبارتی ابتدا تعداد سلول‌ها اضافه شده و بعد بر تعداد تخصص‌ها افزوده شد. مثلاً در پستانداران سلول‌های کلیه و کبد متمایز شدند و با افزایش تعداد سلول‌های هر کدام تخصص در آن اندام‌ها نیز شکل گرفت و سلول‌های قشرهای مختلف آن اندام از هم متمایز شدند. مطابق این قاعده با افزایش جمعیت‌های انسانی بوده که تخصص‌های مختلف شکل گرفته‌اند. آیا این قاعده، در سایه‌ی گسترش روزافزون اتوماسیون و هوش مصنوعی برای آینده‌ی انسان نیز قابل اعمال است؟! اتوماسیون و هوش مصنوعی مطابق برخی برآوردها جمعیت کره‌ی زمین تا سال ۲۰۵۰ چیزی حدود ۱۰میلیارد نفر خواهد بود (برخی پیش‌بینی‌های بدبینانه تا ۱۴ میلیارد را نیز تخمین می‌زنند). و تا آخر این قرن جمعیت به ۱۱ تا ۲۰ میلیارد نفر خواهد رسید. پس به‌رغم کاهش نرخ زادوولد کماکان جمعیت رو به افزایش خواهد بود. بنابراین اگر قاعده‌ی بالا را درنظر بگیریم باید بگوییم همانگونه که در قرن بیستم شاهد گسترش چشم‌گیر انواع تخصص‌ها بودیم، در سال‌های آتی نیز تعداد تخصص‌ها در جمعیت‌ها افزوده خواهد شد. اما هم‌زمان، طی دهه‌های اخیر اتوماسیون و هوش مصنوعی عموم تخصص‌ها را تحت تأثیر قرار داده و تأثيرات اصلی آنها با افزایش نرخ رشد اتوماسیون و هوش مصنوعی در راه است. بنابراین اگر این قاعده‌ی ساده را مبنا قرار دهیم که مثلاً در کارخانه‌ها گسترش توأمان اتوماسیون و هوش مصنوعی صاحبان کارخانه‌ها را از تکنسین‌های انسانی بی‌نیاز خواهد کرد قاطعانه می‌توان گفت از تخصص‌ها کاسته می‌شود. (برخی در پاسخ می‌گویند که ایجاد ماشین‌ها و هوش مصنوعی خود تخصص‌های جدیدی می‌آفریند. بنابراین تخصص‌ها عوض می‌شوند و نه آنکه کاسته شوند. این پاسخ نادرست است زیرا خود این تخصص‌ها را نیز می‌توان به هوش مصنوعی برون‌سپاری کرد و طراحی روبات‌ها را نیز به هوش مصنوعی سپرد. روبات‌هایی که کار آنها تولید روبات باشد از هم‌اکنون آغاز شده است.) بنابراین روند تکاملی در انسان تغییراتی کیفی را شاهد است زیرا به جای آنکه مطابق با روند کنونی تکامل افزایش جمعیت به افزایش تخصص بیانجامد با کاهش تخصص همراه است. احتمال گسترش سایبورگ‌ها، عادی شدن ویرایش ژنتیکی، و زیستن در جهان متاورس به کنار؛ روندهای ساده‌ی دیگر را نیز شاهدیم که تفاوت‌های کیفی را نشان می‌دهد. تاکنون اینگونه بوده که با افزایش جمعیت امکان مراودات اجتماعی بیشتری فراهم می‌شده، اما به‌خلاف این روند، یافته‌ها کاهش تعداد مراودات اجتماعی در جهان فیزیکی را نشان می‌دهند. احتمالاً اکنون در فاز تغییرات شدید و سازگار کردن خود با شرایط جدید هستیم. شاید با گسترش مهارت‌های نرم بتوانیم کارآمدتر به استقبال جهان کاملاً متفاوت پیشِ رو برویم. آموزش و پرورش باید آگاهانه ملاک‌هایی برای خود بابت آمادگیِ زیستن در چنین جهانی قراردهد که محصول خردجمعی متخصصانی از رشته‌های مختلف و از جمله آینده‌پژوهی‌ و تکامل‌ست. با چشمی باز تغییرات را رصد، و فعالانه از یکسو با این حجم از دورشدن از طبیعت مقابله، و از سوی دیگر نسل بعد را آماده‌ی زیستن در جهانی کنیم که لاجرم متفاوت است. هادی صمدی @evophilosophy

«آیا مخفی بودن خدا دلیلی بر عدم وجود اوست؟ اگر خدا حقیقتاً هست، چرا خود را از برخی انسان‌ها که در پی او هستند، مخفی نگاه داشته است؟» این مسأله‌ای به‌ظاهر ساده، اما پیچیده است که سال‌ها ذهن بشر را به خود درگیر کرده، و به گونه‌های مختلف از زبان فیلسوفان و متألهان و عارفان نیز تکرار شده است تا اینکه جان ال. شلنبرگ، فیلسوف کانادایی، در چند دهه اخیر با ارائه صورت‌بندی فلسفی از آن، ایمان دینی را با چالشی عمیق مواجه کرد. اگر شما هم این دغدغه را دارید که آیا سکوت و پنهان بودن خدا، لازمه وجود اوست یا قرینه‌ای علیه وجود او، در «مدرسه تابستانی اختفای الهی» با ما همراه شوید. ✅ این مدرسه تابستانی در امتداد مدارس فصلی در حوزه فلسفه دین است که سالانه در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار می‌شود. ✅ بر خلاف دیگر مدارس فصلی که معمولاً به بررسی ابعاد یک موضوع کلی یا حجم گسترده‌ای از مسائل مختلف می‌پردازند، این مدرسه تنها بر محور یک «مسأله» جزئی تشکیل شده است. ✅ نشست‌های این مدرسه حول محورهای: اصل پنهان بودن یا آشکارگی الاهی، تبیین مقدمات و مدعای استدلال اختفای الاهی، رابطه آن با برخی کلان‌مسأله‌های فلسفی و الاهیاتی ازجمله شرور، مواجهه انتقادی با استدلال اختفا، مؤلفه‌های قابل بازخوانی در مسأله اختفا و ماجرای مسأله اختفای الاهی در جهان اسلام است. ✅ در این مدرسه تابستانی، گروهی از اساتید و پژوهشگران ایرانی و خارجی، جدیدترین پژوهش‌های خود را درباره مسأله اختفای الاهی ارائه خواهند داد. ✅ در هر یک از نشست‌ها امکان گفتگو با اساتید در پایان هر نشست فراهم است. ✅ مسأله اختفای الاهی از پرمناقشه‌ترین مباحث فلسفه دین در دهه‌های اخیر است و اگر قصد نگارش مقاله، طرح، رساله یا پایان‌نامه‌ای درباره آن دارید، احتمالاً می‌توانید ایده‌های پژوهشی مناسبی را در خلال این نشست‌ها بیابید. ✅ به شرکت‌کنندگان گواهی معتبر شرکت در مدرسه اعطا می‌شود. ✅ برای ثبت‌نام در این مدرسه تابستانی به نشانی زیر مراجعه فرمایید: https://lms.irip.ac.ir/login/index.php

تقویم آموزشی نیم سال اول سال تحصیلی ۱۴۰۳_۱۴۰۴