Gaafii maalif gara Ka’abaah gara galtanii salaattan jedhu qabxiiwwan armaan gadii kanneen jalatti ilaaluu dandeenya.
↪QABXII TOKKOFFAA
●►Rabbiin Waan Nu Ajajeefi:-
Eyyeen! Nuti gara Kaa’baa Gara gallee kan salaannu fedhii lubbuu keenyaa irratti hundoofnee yookiin immoo Rabbiin kallattii tokko qofatti waan argamuuf osoo hin taane, Rabbii keenya Allaahaan gara Kaa’baa gara gala Salaataa jedhee waan nu Abboomeef/nu Ajajeefi dha. Ajaja Allaahaa hojjechuun yookiin hojii irra oolchuun immoo Dirqama filannoo hin qabnee dha. Salaata kan salaatnu yookiin sagadnu waan Allaahaan itti nu ajajeefi akkuma jennu; Akkamitti Salaatna? Gaafii jedhuufis deebii kan ta’u, Akkuma Allaahaan itti nu ajajetti kan jedhuu dha. Rabbiin keenya kan nuti salaatnuuf Allaahaan Iddoo jirru kamiyyuuttuu salaatni yoo nutty ga’e kallattii gara qiblaa (kallattii salaataa) gara galuu akka qabnu akkana jechuun nu ajaja:-
.
وَمِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَإِنَّهُ لَلْحَقُّ مِن رَّبِّكَ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ
«Iddoo (imalaaf) baate baate kamirraayyuu fuula kee gara Masjidal Haraam gara galchi. Dhugumatti, inni dhugaa Gooftaa kee irraa ta’e. Rabbiiniis Waan isin dalagdan dagataa hin taane.»(Suuratul Baqraah 2:149) Dabalataaniis Aayaata 150 ffaa irrattiis ilaaluu dandeessu.
↪QABXII LAMMAFFAA
●►Fedhii/Hawwii Rassuula keenya(s.a.w) waan tureef.
Nabiyyiin keenya(ﷺ) Gara Kaa’baa gara galanii salaatuu isaaniitiin dura, Sahaabootaa(r.a) isaaniitii wajjiin Ji’oota 16f gara Beeytal Maqdas (Filisxiin) tti salaataa/sagadaa turan. Haa ta’uu malee garuu onnee isaaniitiin gara mana Nabi Ibraahim(a.s) ijaareetti jechuuniis gara Kaa’baattii gara galuu jaalachuu fii hawwuu turan. Salaata isaanii keessattiis Allaahan fuula kee gara kaa’baatti gara galchi jedhee ajaja naaf dabarsa jedhee abdachuunis ija isaanii gara samiitti ol kaasuu turan. Dabalataanis Yahuudoonni isaanitti dhaadachuudhaan Qiblaa keenya (Beeytal Maqdas) ni hordoftu, jechuudhaan dararuu/cinquu turan. Xumura irrattiis Allaahaan fedhii lubbuu isaanii guutuufiif, akkasuma Ajaja Rabbii malee Qiblaa(kallattii) isaanii(yahuudootaa) akka hordofaa huin jirre Yahuudootatti argisiisuuf, dabalataanis Mu’mintoota hoojiidhaan qoruufii Munaafiqoota (Gara Rassuulli(s.a.w) itti gara galan tole jedhee kan fudhatuu fii didee amantii irraa kan gara galu) addaan baasuuf Gara kaa’baa gara gala kan jedhu ergaan Rabbi biraa itti dhufe:-
.
قَدْ نَرَىٰ تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاءِ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَيْثُ مَا كُنتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ وَإِنَّ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ لَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ
«Dhugumatti gara samii deddeebi’uu fuula keetii arginee jirra. Gara qiblaa ati jaalattuu siif deebisuuf jirra. (Ammuma) fuula kee gara Masjidal-Haraam (Ka’abaatti) gara galchi. Eessallee yoo taatan fuula keessan gara isaa gara galchaa. Dhugumatti, Warri kitaabni kennameef akka inni dhugaa Gooftaa isaanii irraa ta’e ni beeku. Rabbiinis waan isaan hojjatan irraa dagataa miti. »(Suuratul Baqraa 2:144)
↪QABXII SADAFFAA
●►Tokkummaa ummata muslimaa agarsiisuu fii eeguuf.
Ummanni muslimaa ummata tokkoo dha. Furtuun tokkuummaa guuddoonis jecha raga bahinsaa kan «Laa Ilaaha, Illallaah, Muhammadun Rassuulallaah» jedhuu dha. jecha raga bahinsaa kanaani namni «Kaafira» ture tokko muslima ta’uudhaan gara Mu’mintootaatti kan makamu. Sadarkaa lammaffaa irratti immoo Muslima ta’uu keenyaaf hojiin nu mul’isu “Salaata” dha. namni salaata kana irraa boone yookiin immoo dhiise/lakkise gara kufrummaatti deebi’e jechuu dha. Kana waan ta’eefis gabrootni Allaahaa gaggaariin Ajaja Rabbii isaanii fudhatanii salaata isaanii irratti gad-dhaabbatan, Tokkummaa islaamummaa isaanii kana eeggachuudhaaf gara qiblaa tokkootti salaatuu qabu.